ଭାରତର ଏମିତି ରାଜ୍ୟ: ଯେଉଁଠି ଶାସନ କରିନଥିଲେ ବ୍ରିଟିଶ, ହେଲେ ୪୫୧ ବର୍ଷ ପରେ ହୋଇଥିଲା ସ୍ୱାଧୀନ

କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଯେତେବେଳେ ସାରା ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କରୁଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଭାରତରେ ଏମିତି ଏକ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ସେଠି ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କରିପାରିନଥିଲା । ଆଉ ସେହି ରାଜ୍ୟ ହେଉଛି ଗୋଆ । କାରଣ ଗୋଆରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କ ଶାସନ ରହିଥିଲା । ଆଉ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବାର 14 ବର୍ଷ ପରେ ଗୋଆ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଥିଲା ।

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ତାରିଖରେ ସାରା ଦେଶରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଦେଶବାସୀ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଉତ୍ସବରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥିବାର ଦେଖାଯାଏ । ଗୋଆ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଉତ୍ସାହର ଦିନ, କିନ୍ତୁ ଏହି ରାଜ୍ୟକୁ ଏହି ଦିନ ସ୍ୱାଧୀନତା ମିଳିନଥିଲା । ଏହାର ଏକ ଐତିହାସିକ କାରଣ ରହିଛି । ଭାରତୀୟମାନେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଦେଶ ଛାଡିବା ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ଉତ୍ସବକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଗୋଆରେ ୧୫୧୦ ମସିହାରୁ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଉପନିବେଶ ଥିଲା । ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରେ ପାଦ ଦେବା ଏବଂ ଦେଶ ଛାଡିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କର ଶାସନ ଥିଲା । ଭାରତକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ମିଳିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନେ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ ।

ଏହି କାରଣରୁ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ମଧ୍ୟରାତ୍ରିରେ, ଗୋଆକୁ ଛାଡି ଭାରତର ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଠାରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଥିଲା । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଗୋଆକୁ କେବେ ଏବଂ କିପରି ସ୍ୱାଧୀନତା ମିଳିଲା।

୧୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୬୧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୋଆ ଔପନିବେଶିକ ଶାସନ ଅଧୀନରେ ରହିଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତକୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଠାରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ମିଳିବାର ୧୪ ବର୍ଷ ପରେ ଏହା ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା । ୧୬୦୦ ମସିହାରେ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରେ ପାଦ ଦେବାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ, ୧୫୧୦ ମସିହାରୁ ଗୋଆ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଉପନିବେଶ ଥିଲା । ଇଂରେଜମାନେ ଚାଲିଯିବା ଏବଂ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେବାର ବହୁ ସମୟ ପରେ ମଧ୍ୟ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନେ ଏହାର କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ।

ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିଦ୍ରୋହର ସ୍ୱର ତୀବ୍ର ହେବାରେ ଲାଗିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟରୁ ୟୁରୋପୀୟ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଗୋଆ ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ସେଭଳି ଏକଜୁଟ ହୋଇପାରୁନଥିଲା, ଯେପରି ସାରା ଦେଶରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା । ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଅନେକ ବିଫଳ ଆଲୋଚନା ପରେ ଭାରତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲା ଯେ ଗୋଆକୁ ଦେଶର ଅନ୍ୟ ଅଂଶ ସହିତ ଯୋଡ଼ାଯିବ ଏବଂ ଏଠାରେ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଚାଲିଆସୁଥିବା ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସନର ଅନ୍ତ ଘଟାଯିବ।

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ... ଇତିହାସ ରଚିଲା ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ: ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଜିତିଲା ସୟଦ ମୁସ୍ତାକ ଅଲି ଟ୍ରଫି

ଏହା ସ୍ଥିର କରାଗଲା ଯେ ଏଠାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସନକୁ ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ସାମରିକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । ୧୮ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୬୧ରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ଥଳସେନା, ନୌସେନା ଏବଂ ବାୟୁସେନା ମିଳିତ ଭାବେ ସଶସ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ 'ଅପରେସନ୍ ବିଜୟ' କୁହାଗଲା ।

ପୁରା ଅପରେସନ୍ ସମୟରେ ଗୋଆରେ କେବଳ ୩,୩୦୦ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ସୈନିକ ଥିଲେ । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଆଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇବାକୁ ପଡିଥିଲା ଏବଂ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ମାନୁଏଲ୍ ଆଣ୍ଟୋନିଓ ଭାସାଲୋ-ଏ ସିଲଭା ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ୧୮ ଡିସେମ୍ବର ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟାରେ ସଚିବାଳୟ ସମ୍ମୁଖରୁ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ପତାକା ହଟାଇ ଆତ୍ମସମର୍ପଣର ସଙ୍କେତ ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ଧଳା ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୧୯ ଡିସେମ୍ବର ସକାଳେ, ମେଜର ଜେନେରାଲ କ୍ୟାଣ୍ଡେଥ୍ ସଚିବାଳୟ ସମ୍ମୁଖରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଅପରେସନରେ ଭାରତର ସାତ ଜଣ ଯୁବ ବୀର ନୌସେନା କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କର୍ମୀ ଶହୀଦ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଦିନଟିକୁ 'ଗୋଆ ମୁକ୍ତି ଦିବସ' ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।