କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ବିଶ୍ୱରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନେକ ଜୀବଙ୍କ ପ୍ରଜାତି ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାର ଦ୍ୱାରଦେଶରେ ପହଞ୍ଚିସାରିଛନ୍ତି । ନିକଟ ଅତୀତରେ ଅନେକ ପଶୁ ଏହିଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ରହିଥିବା ବେଳେ ସମୟ ଅନୁସାରେ ସେମାନେ ବିଲୁପ୍ତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ଅର୍ନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପ୍ରକୃତି ସଂରକ୍ଷଣ ସଂଘ ଏହିଭଳି ଅନେକ ବିଲୁପ୍ତ ହେଉଥିବା ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ତାଲିକା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାରି କରିଥାଏ । ତେବେ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବାଘଙ୍କୁ ଅଧିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି ।
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ଦେଶରେ ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢୁଥିବା ବେଳେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଓଡିଶାରେ ଗତ ୧୦ ବର୍ଷରେ ୪୦ ପ୍ରତିଶତ ବାଘ ହ୍ରାସ ହୋଇଥିବା ତଥ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଜାତୀୟ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରାଧୀକରଣ, ଏନଟିସିଏର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ୨୦୦୬ରେ ଦେଶରେ ୧୪୧୧ଟି ବାଘ ଥିଲେ । ୨୦୧୮ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୨୯୬୭ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ତେବେ ଓଡିଶାରେ କିନ୍ତୁ ଏହି ସ୍ଥିତି ଭିନ୍ନ ରହିଛି । ଏନଟିସିଏ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ୨୦୦୬ରେ ଓଡିଶାରେ ୪୫ଟି ବାଘ ଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୦ରେ ଏହା ତଳକୁ ଖସି ୩୨ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ୨୦୧୪ ଓ ୨୦୧୮ର ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ଆହୁରି ତଳକୁ ଖସି ୨୮ରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
ରାଜ୍ୟସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବାଘ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମରୁ ଫେଲ ମାରିଛି । ୨୦୧୮ ଜୁନ ମାସରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର କାହ୍ନା ଓ ବାନ୍ଧବଗଡ ପ୍ରକଳ୍ପରୁ ଦୁଇଟି ବାଘ ମହାବୀର ଏବଂ ସୁନ୍ଦରୀଙ୍କୁ ଓଡିଶା ଆଣାଯାଇଥିଲା । ଶିକାରୀ ଫାସରେ ପଡି ମହାବଳ ମହାବୀରର ଜୀବନ ଯାଇଥିବା ବେଳେ ହିଂସ୍ର ଆଚରଣ ପାଇଁ ବାନ୍ଧବଗଡ ଫେରିଯାଇଥିଲା ବାଘୁଣୀ ସୁନ୍ଦରୀ । ସାତକୋଶିଆରେ ଯେଉଁ ପ୍ରକଳ୍ପ ହୋଇଥିଲା ତାହା ଫେଲ ମାରିଛି ।
ତେବେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇଁ ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି । ଅନେକ ସମୟରେ ଆମେ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପୃଥିବୀକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ନେଇ ଆଲୋଚନା କରିଥାଉ ସେତେବେଳେ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରୁ । ଏଥିପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଶୃଙ୍ଖଳାର ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ । ଖାଦ୍ୟ ଆଉ ଖାଦକକୁ ନେଇ ହେଉଥିବା ଏହି ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶେଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଇଛି । ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଖାଦକ ବାହାରକୁ ଆସୁଛନ୍ତି, ଆଉ ଏହି ସମୟରେ ଶିକାରୀଙ୍କ ଫାସରେ ପଡି ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି । ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା ଯୋଗୁ ଖାଦ୍ୟ କମିଚାଲିଛି ଯାହା ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି ।
ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଖାଦ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳା ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ । ଖାଦ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ବାଘ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ରହୁଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମିବା ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଅସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ସେହିଭଳି ବାଘଙ୍କ ଅସ୍ଥିତ୍ୱ ପ୍ରକୃତିକୁ ବଞ୍ଚାଇଥାଏ । ସେମାନେ ଶାକାହାରୀ ଜୀବଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାଙ୍କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ଏକୁଟିଆ ରହୁଥିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ ବଡ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଚରଣ କରିଥାନ୍ତି । ଏହା ହେବା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରଜାତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆବାସର ରକ୍ଷାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ନେଇଥାନ୍ତି । ତେବେ ଶିକାରୀଙ୍କ ଯୋଗୁ ଅନେକ ବାଘ ନିଜ ଜୀବନ ହରାଉଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟରେ ଏହି କାରଣରୁ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସପାଇଛି ।
ସେପଟେ ଯଦି ଭାରତ କଥା ବିଚାରକୁ ନେବା ପାଖାପାଖି ୩୫୦ ନଦୀ ବ୍ୟାଘ୍ରପ୍ରକଲ୍ପ କ୍ଷେତ୍ର ଦେଇ ଯାଇଛି । ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ, ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁୁ ଗଛ ଠାରୁ ଅମ୍ଳଜାନ ମିଳିଥାଏ, ତେବେ ମାଟି ତଳୁ ଗଛକୁ ଜଳ ମିଳିଥାଏ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ବନ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ହୋଇପାରୁଛି । ଯାହା ବାଘଙ୍କ ପ୍ରାକୃତିକ ଆବାସକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରୁନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଶିକାରୀଙ୍କ କ୍ରୁର ଚିନ୍ତା ଯୋଗୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବାଘ ସଂଖ୍ୟାହ୍ରାସ ପାଇଚାଲିଛି ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟ ଆସିଛି ଏହି ବାଘକୁ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାରୁ ବଞ୍ଚାଇବାର । ବାଘ ଖାଦ୍ୟଶୃଙ୍ଖଳର ପ୍ରଥମ ଜୀବ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆମମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ ହେବା ଦରକାର । ନିକଟରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ନୂଆ କରି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ନନ୍ଦନକାନନ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ଜନ୍ମିତ ବାଘଙ୍କୁ ରି- ୱାଇଲ୍ଡିଂ କରାଯାଇ ଜଙ୍ଗଲରେ ଛଡାଯିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ଏଥିପାଇଁ ଏନସିବିସି ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ସହ ମିଶି ଚିଡିଆଖାନାର ବାଘଙ୍କ ଜେନିଟିକ ଷ୍ଟଡି କରାଯିବ । ଏହା ସଫଳ ହେଲେ ବ୍ରିଡିଂ କରି ଜଙ୍ଗଲରେ ବାଘଙ୍କୁ ଛଡାଯିବ । ତେବେ ଆମେ ମଧ୍ୟ ସଚେତନ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ବାଘଙ୍କ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରାକୃିତକ ପରିବେଶ ବଞ୍ଚିରହିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ତେଣୁ ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଆମ ଜଙ୍ଗଲକୁ ନଷ୍ଟ ହେବାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା । ଆସନ୍ତୁ ପୁରୁଣା ପୃଥିବୀକୁ ଫେରାଇନେବାର ପ୍ରୟାସ କରିବା । ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥିବୀର ଗଢିବାର ସଙ୍କଳ୍ପ ନେବା ।