ଭାରତର ଏମିତି ଏକ ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠି ରାବଣ ପୋଡ଼ି ବଦଳରେ ହୁଏ ରାବଣ ପୂଜା, ଶୋକ ପାଳନ କରନ୍ତି ରାବଣଙ୍କ ବଂଶଜ

କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଅସୁର ରାଜା ଲଙ୍କାପତି ରାବଣଙ୍କ ବିଷୟରେ ଅନେକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ରହିଛି, ଯାହା ଆଜି ବି ଅନେକଙ୍କୁ ଅଜଣା । ଦଶହରା ସମୟରେ ଦେଶର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ରାବଣ ପୋଡ଼ି କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନ ପ୍ରଭୁ ରାମ, ରାକ୍ଷସ ରାଜା ରାବଣକୁ ପରାସ୍ତ କରି ତାଙ୍କ ବଧ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ ଏହି ଦିନକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ରାବଣ ପୋଡ଼ି କରାଯାଇଥାଏ । ହେଲେ ରାଜସ୍ଥାନର ଯୋଧପୁରରେ କିଛି ଭିନ୍ନ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏଠାରେ ଲୋକେ ରାବଣକୁ ପୋଡ଼ିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି । ହେଲେ କାହିଁକି ଏମିତି ରହିଛି ପରମ୍ପରା ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।

କୁହାଯାଏ ଯେ, ରାବଣ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କ ସହିତ ଯୋଧପୁରରେ ଥିବା ମଣ୍ଡୋରରେ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ମଣ୍ଡୋରକୁ ରାବଣଙ୍କ ଶଶୁର ଘର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ତେବେ ରାବଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ତାଙ୍କ ବଂଶଧରମାନେ ଲଙ୍କାରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇ ଏଠାରେ ଆସି ରହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଗୋଧା ଶ୍ରୀମାଳି ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏବେ ବି ରାବଣଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଜ୍ୱାଇଁ ବୋଲି ମାନନ୍ତି । ଦଶହରାରେ ରାବଣକୁ ପୋଡ଼ି ଦିଆଗଲେ, ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଶୋକ ମନାନ୍ତି। ସ୍ନାନ କରି ସେମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ସୂତା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଭଗବାନ ଶିବ ଓ ରାବଣଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତି ।

ଗୋଧା ଶ୍ରୀମାଳି ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର କହିବା ଅନୁସାରେ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁ ରାମ, ଲଙ୍କାପତି ରାବଣଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ବଧ କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କ ବଂଶଧରମାନେ ମଣ୍ଡୋରରେ ପହଞ୍ଚି ଏଠାରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ସେମାନେ ଐତିହାସିକ ମେହରାନଗଡ଼ ଦୁର୍ଗ ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ମଣ୍ଡୋରରେ ରାବଣଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ରାବଣଙ୍କ ବଂଶଧର ବୋଲି ଦାବି କରୁଥିବା ପଣ୍ଡିତ କମଲେଶ ଦବେ ଏବଂ ଅଜୟ ଦବେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମଣ୍ଡୋର ପାହାଡ଼ରେ ରାବଣଙ୍କ ବିବାହ ମଣ୍ଡପ ଏବେ ବି ରହିଛି । ରାବଣ ଏବଂ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କ ବିବାହର ସ୍ମୃତି ଏଠାରେ ରହିଛି ।

ଯୋଧପୁରର ମଣ୍ଡୋରକୁ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କ ବାପଘର ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଦଶାନନଙ୍କ ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ମେହରାନଗଡ଼ ଦୁର୍ଗରୁ ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ୨୦୦୮ମସିହାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ରାବଣଙ୍କ ବଂଶଧର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭକ୍ତମାନେ ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କର ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି । ମନ୍ଦିରରେ ୧୧ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ, ୨୦୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମର ଯୋଧପୁରୀ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ରାବଣଙ୍କର ପ୍ରତିମା ରହିଛି । ପ୍ରତିମାଟି ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ଜଳ ଅର୍ପଣ କରିବା ମୁଦ୍ରାରେ ବସିଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି । ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ରାବଣଙ୍କର ପ୍ରଭୁ ଶିବଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିବା ଭକ୍ତିକୁ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ଏଠାରେ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କ ଏକ ପ୍ରତିମା ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ।

ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀଙ୍କ କହିବା ମୁତାବକ, ଦଶହରାରେ ରାବଣଙ୍କ ବଂଶଧରମାନେ ମନ୍ଦିରରେ ଶୋକ କରନ୍ତି । ରାବଣ ଦହନ ସମୟରେ ମନ୍ଦିର ଛାତରୁ ଧୂଆଁ ବାହାରିବା ଦେଖାଗଲେ ସେମାନେ ସ୍ନାନ କରନ୍ତି, ତର୍ପଣ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ସୂତା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ଏବଂ ବିଶେଷ ପୂଜା କରନ୍ତି । ବିବାହ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଲଙ୍କାରୁ ଆସିଥିବା ଗୋଧ ବଂଶର ଶ୍ରୀମାଳି ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ବଂଶଜ ଏବେ ବି ଏଠାରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଯୋଧପୁରରେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ପରିବାର ଏବଂ ଫଲୋଦିରେ ୬୦ପରିବାର ନିଜକୁ ରାବଣଙ୍କ ବଂଶଧର ବୋଲି ମାନିଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ରାବଣଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ, ସଂଗୀତଜ୍ଞ ଏବଂ ଶିବ ଭକ୍ତ ଭାବରେ ପୂଜା କରନ୍ତି ।