ସହରର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଥିବା ରାଜା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାରଥୀ ଅଶ୍ୱର ଏହି ପ୍ରତିମା କ’ଣ ସନ୍ଦେଶ ଦିଏ? କେତେ ଭଙ୍ଗୀରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ଅଶ୍ୱ କେଉଁ ରହସ୍ୟକୁ ଇଙ୍ଗିତ କରେ? ଜାଣିଛନ୍ତି କି? 

225

ଭାରତର ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠା ଖୋଲିଲେ ଅନେକ ପରାକ୍ରମୀ ରାଜା,ମହାରାଜାଙ୍କର ବୀରଗାଥାର ପ୍ରମାଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ରଣଭୂମିରେ ଜଣେ ରାଜା ଖଡ଼ଗ, ଢାଲ ଧରି ଶତ୍ରୁ ସଙ୍ଗେ ଲଢେଇ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା କଥା ଆଗ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ । ତେବେ ଖାଲି ସୈନ୍ୟ ନୁହଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ସାରଥି ସାଜିଥିବା ଘୋଡ଼ାର ମଧ୍ୟ ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଥାଏ । ଏଭଳି ଅନେକ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ବୀରଗତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ସହ ସହ ଅଶ୍ୱଙ୍କ ବଳିଦାନ ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠାରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ଅକ୍ଷରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି । ଏହି ବୀରଅଶ୍ୱ ଏବଂ ଅଶ୍ୱପତି ରାଜାଙ୍କ ସ୍ମରଣାର୍ଥେ ଆଜି ବି ବିଭିନ୍ନ ସହରର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ମହାରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତିମା ସାଙ୍ଗକୁ ଘୋଡ଼ାର ମୂର୍ତ୍ତି ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇଥାଏ ।

କୁହାଯାଏ ଦେଶର ହୀତ ପାଇଁ ଲଢି ରାଜା ଅମର ହେବାସଙ୍ଗେ ତାଙ୍କ ସାରଥୀ ଘୋଡା ମଧ୍ୟ ଅମର ହୋଇଯାଏ । ଏହି ପ୍ରତିମା ବୀରତାର ସନ୍ଦେଶ ଦେଇଥାଏ । ତେବେ ଆପଣ କେବେ ଯଦି ଧ୍ୟାନରେ ଏହି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଦେଖିଥିବେ ତାହେଲେ ଏଥିରେ କିଛିଟା ଅସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ ବାରି ପାରିଥିବେ । କେଉଁ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ଘୋଡ଼ାର ଗୋଟିଏ ଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଉଠିଥିବା ବେଳେ , ଆଉ କେଉଁ ପ୍ରତିମାରେ ଘୋଡ଼ାର ଦୁଇଗୋଡ଼ ଉଠିଥାଏ , ଆଉ କେଉଁଠି ଘୋଡ଼ା ସାଧାରଣ ଭାବେ ଠିଆ ହୋଇଥାଏ । ମନରେ କେବେ ଆସିନଥିବା ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଉଣାଅଧିକେ ଖୁବ୍ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କ ମନର ଜିଜ୍ଞାସାକୁ ଆଜି ଆମେ ଏହି ଲେଖ ମାଧ୍ୟମରେ ଭେଟି ଦେବୁ ।

 

୨ ଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଉଠାଇଥିବା ଅଶ୍ୱ :

କୌଣସି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିରେ ଯଦି ବୀରଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ସହ ଘୋଡ଼ାର ଦୁଇଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଉଠିଥାଏ ତେବେ ଜାଣିନେବେ ଯେ ବୀର ଜଣକ ପୂର୍ବରୁ ବହୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିଛନ୍ତିି ଏବଂ ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ହିଁ ସେ ସହିଦ୍ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ଗୋଟିଏ ଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଉଠାଇ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଅଶ୍ୱ :

ଯଦି କୌଣସି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିରେ ବୀରଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ସହ ଘୋଡ଼ାର ଗୋଟିଏ ଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଉଠିଥିବ ତେବେ ଜାଣିନେବେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଯୋଦ୍ଧା ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ଏବଂ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ହୋଇଥିଲା ।

ସାଧାରଣ ଭାବେ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଅଶ୍ୱ : 

କିଛି ପ୍ରତିମାରେ ରାଜାଙ୍କ ସହ ଘୋଡ଼ା ସାମାନ୍ୟ ରୁପରେ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ନଜର ଆସିଥାଏ । ଏହାର ଅର୍ଥ ଯୋଦ୍ଧାଜଣକ ଅନେକ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସାମାନ୍ୟ ରୂପେ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ବୀରଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ନାଁ ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ହୋଇଥାଏ ନା କୌଣସି ଯୁଦ୍ଧରେ ଲାଗିଥିବା ଜଖମ କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ ।