‘ଜନ-ଗଣ-ମନ’କୁ କିଭଳି ମିଳିଥିଲା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତର ମାନ୍ୟତା ? ଯାହା ଏବେବି ପ୍ରତିଟି ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଏକତା ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି
୧୯୫୦ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ବିଶ୍ୱଦରବାରରେ ପରିଚିତି ପାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତାର ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଅର୍ଥାତ ୨୪ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୦ରେ ‘ଜନ-ଗଣ-ମନ’କୁ ଭାରତର ଜାତୀୟ ସଂଗୀତ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ଜାତୀୟ ସଂଗୀତକୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ଓ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ରେ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ ସହ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ସମସ୍ତେ ଗାଇଥାନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ଜାତୀୟ ସଂଗୀତକୁ ଲେଖିଥିଲେ ବିଶ୍ୱକବି ରବିନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ।
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ଭାରତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୨୭ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୧ରେ କୋଲକତା ସଭାରେ ଏହି ସଂଗୀତ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ସମୟରେ ବେଙ୍ଗଲ ବାହାରେଥିବା ଲୋକମାନେ ଏହା ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣିନଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ୨୪ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୦ରେ ‘ଜନ-ଗଣ-ମନ’ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଜାତୀୟ ସଂଗୀତ ରୂପେ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଆମ ଜାତୀୟ ସଂଗୀତ କୁ ୧୯୦୫ରେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା ।‘ଜନ-ଗଣ-ମନ’ ସଙ୍ଗୀତର ଅର୍ଥକୁ ନେଇ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟସଂଗୀତ ରୂପେ ସମ୍ବିଧାନରେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଗଲା । ଏହି ସଙ୍ଗୀତର କିଛି ପଂକ୍ତିର ଅର୍ଥ ଭାରତର ନାଗରିକ ବୋଲି ବୁଝାଏ । ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ତାଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଇଚ୍ଛାରେ ଗାଇଥାନ୍ତି ‘ଅଧିନାୟକ(ସୁପରହିରୋ) ତୁମ ହି ଭାରତ କି ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତ ହୋ । ଏହି ଧାଡି ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ରୂପେ ପରିଚିତ ଦେଇଥାଏ ।
‘ବନ୍ଦେମାତରମ’’କୁ ବି ରାଷ୍ଟୀୟଗାନ କରିବା ପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୀତ କରାଗଲା । କାରଣ ଏହି ଗୀତର ଚାରିଧାଡ଼ି ହିଁ ଦେଶ ସହ ସମର୍ପିତ ହେଉଥିଲା । ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଧାଡ଼ିଗୁଡିଗ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ମା ଦୁର୍ଗାର ସ୍ମୃତିକୁ ନେଇ କୁହାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥି ପାଇଁ ‘ବନ୍ଦେମାତରମ’ ଗୀତକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସଙ୍ଗୀତ ରୂପେ ଦେଖିବା ଉଚିତ ମନେହେଲାନି । ଦେଶର ନାଗରିକ ରୂପେ ପରିଚିତ ନ କରିପାରିବ ବୋଲି କୁହାଗଲା । ସେଥିପାଇଁ ‘ବନ୍ଦେ ମାତାରମ’କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଗାନ ନ କରି ରାଷ୍ଟ୍ରଗୀତ ରୂପେ ମାନ ଦିଆଗଲା ।
ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଗାଇବା ପାଇଁ ୫୨ ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହା ସଂସ୍କରଣରେ ମାତ୍ର ୨୦ ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ରହିଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରଗାନରେ ପାଂଚ ପଦ ରହିଛି । ରବିନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଟାଗୋର ରାଷ୍ଟ୍ରଗାନକୁ କେବଳ ଲେଖିଛନ୍ତି ତାହା ହି ନୁହେଁ ବରଂ ଏହାକୁ ଗାଇ ବି ଥିଲେ । ଆନ୍ଦ୍ରପ୍ରଦେଶର ମଦନପିଲ୍ଲେ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଛୋଟ ଗାଁରେ ଗାଇଥିଲେ ଲେଖକ ରିବନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଟାଗୋର ।ରାଷ୍ଟ୍ରଗାନରେ କିଛି ଖାସ କଥା ରହିଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଗାଇବା ସମୟରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ତା’ ସହ ଏହାକୁ ଗାଇବା ସମୟରେ ସାବଧାନ ଅବସ୍ଥାରେ ଠିଆ ହେବା ଦରକାର ବୋଲି କୁହଯାଇଛି ।