ଯୁଦ୍ଧର ଦ୍ବାର ଦେଶରେ ତାଲିବାନ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ । ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ ତେବେ କାହା ପଲା ଭାରୀ ରହିବ ?

ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ତାଲିବାନ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତା ଦିନକୁ ଦିନ ବ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି । ପାକିସ୍ତାନର ଏୟାର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ପରେ ତାଲିବାନର ମନୋଭାବ ଅଧିକ କଠୋର ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ  ତେବେ ପରିସ୍ଥିତି କ’ଣ ହେବ ?

ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୧ ରେ ଯେତେବେଳେ ତାଲିବାନ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ କ୍ଷମତା ଗ୍ରହଣ କଲା, ସେତେବେଳେ ଇସଲାମାବାଦ ଏହାକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲା । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ଦ୍ଵାରା ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ଅନେକ ପ୍ରତିନିଧୀ ପଠାଯାଇଥିଲା । କେତେକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ଅଧିକାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଲିବାନର ଗୁପ୍ତଚର ବୈଠକରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ । ଦୁଇ ପଡୋଶୀ ମୁସଲମାନ ଦେଶର ଏହି ପ୍ରେମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଥିବାବେଳେ ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ପ୍ରେମ ପଛରେ ଏକ ବଡ଼ ଅର୍ଥ ଥିଲା । ଏହାର ମାଟିରେ ଆତଙ୍କବାଦ ବିସ୍ତାର କରୁଥିବା ଏକ ସଂଗଠନ ତେହେରିକ-ଇ-ତାଲିବାନ ପାକିସ୍ତାନ (ଟିଟିପି) କୁ ରୋକିବାରେ ତାଲିବାନ ଏହାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ବୋଲି ପାକିସ୍ତାନ ଆଶା କରିଥିଲା । ପାକିସ୍ତାନ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲା ​​ଯେ ତାଲିବାନ ସହ ବନ୍ଧୁତା ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମାଟିକୁ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟବହାରରୁ ରକ୍ଷା କରିବ କିନ୍ତୁ ତାଲିବାନ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ଟିଟିପି ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେବାପରେ ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ୱପ୍ନ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା । ଏହି ତେହେରିକ-ଇ-ତାଲିବାନ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତା ବୃଦ୍ଧି ହେବାର କାରଣ ।

ଆଜି ଉଭୟ ଦେଶ ଯୁଦ୍ଧର ଦ୍ବାର ଦେଶରେ ଠିଆ ହୋଇଛନ୍ତି । ୨୦୦୧ ରେ, ଯେତେବେଳେ ୯/୧୧  ପରେ ଆମେରିକାର ଆକ୍ରମଣରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ତାଲିବାନ ସରକାର ଭାଙ୍ଗି  ଯାଇଥିଲା, ତାଲିବାନର ଶୀର୍ଷ ନେତୃତ୍ୱ ପାକିସ୍ତାନରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ । ଆଜି ସେହି ତାଲିବାନ ପାକିସ୍ତାନର ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଦେଶରେ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି । ସୀମାରେ ଉତ୍ତେଜନା ଦେଖାଦେଇଛି ଏବଂ ଏହି ଟେନସନ କେତେବେଳେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରିଣତ ହେଇଯିବ ତାହା ଜଣାନାହିଁ ।  ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି, ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ ତେବେ କିଏ ବିଜେତା ହେବ ?

ତାଲିବାନ ପାଖରେ ଏମିତି କେଉଁ ଶକ୍ତି ଅଛି ଯେ ଏହା ପାକିସ୍ତାନ ଭଳି ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସେନାକୁ ଧମକ ଦେଉଛି ?

ତା ପଛରେ ଏମିତି କୋଉ ଶକ୍ତି ଠିଆ ହେଇଛି ଯେ ସିଏ ଏକ ଆଣବିକ ଶକ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ଦେଶକୁ ମଧ୍ୟ ଖାତିର କରୁନାହିଁ  ?

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଟେନସନର କାରଣ କ’ଣ ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ।

ଟିଟିପି କିଏ ଏବଂ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଟେନସନର କାରଣ?

 ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୬ ରେ ଜଣେ ଆତ୍ମଘାତୀ ବିସ୍ଫୋରଣକାରୀ ଉତ୍ତର ୱାଜିରିସ୍ତାନର ପାକିସ୍ତାନୀ ସାମରିକ ପୋଷ୍ଟରେ ବିସ୍ଫୋରକ ବୋଝେଇ ଏକ ଟ୍ରକକୁ ବିସ୍ଫୋରଣ କରି ଉଡାଇ ଦେଇଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ସାତ ଜଣ ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନିକଙ୍କର ମୃତ୍ଯୁ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନ ଟିଟିପିକୁ ଦାୟୀ କରିଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଏୟାର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ କରିଥିଲା ।  ଏହା ପରେ ତାଲିବାନ ଦୃଢ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରି ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ଦେଶର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ପ୍ରତି ବିପଦ ବୋଲି କହିଥିଲା । ଏହାର ଜବାବରେ ତାଲିବାନ ପାକିସ୍ତାନ ସୀମାରେ ଅନେକ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ ସୈନିକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି ବୋଲି ଖବର ଆସିଥିଲା ।

 ପରିସ୍ଥିତି ଏବେ ବି ତିକ୍ତ ଏବଂ ଟେନସନ ।

ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଟିଟିପି, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି TTP କିଏ ?

ତେହେରିକ-ଇ-ତାଲିବାନ, ପାକିସ୍ତାନ (TTP)  ଯାହାକୁ ପାକିସ୍ତାନର ତାଲିବାନ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହା ୨୦୦୭ ବୈତୁଥୁଲ୍ଲା ମେହସୁଦଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଅନେକ ଛୋଟ ମୌଳବାଦୀ ଇସଲାମ ସଂଗଠନକୁ ମିଶାଇ ପାକିସ୍ତାନ ସେନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପାକିସ୍ତାନରେ ଖିଲାଫତ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଆଇନକୁ ଶାରିଆ ଆଇନ ସହିତ ବଦଳାଇବା । ଏହି ସଂଗଠନ ୨୦୦୭ ରୁ ୨୦୧୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାକିସ୍ତାନରେ ଅନେକ ବଡ଼ ଆକ୍ରମଣ କରିଛି । ୨୦୧୨ ରେ ମାଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇଙ୍କ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ସାଂଘାତିକ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଟିଟିପି ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ଦାୟୀ କରିଥିଲା । ୨୦୧୪ ଶେଷରେ, ଟିଟିପି ପେଶୱାରର ଏକ ସାମରିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ୧୩୦ ରୁ ଅଧିକ ସ୍କୁଲ ପିଲାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲା । ଏହା ପରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ବଡ଼ ଧରଣର ଅପରେସନ୍ କରିଥିଲା, ଫଳସ୍ୱରୂପ ଏହି ସଂଗଠନର ଶକ୍ତି ୫୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ।

୨୦୨୧ ରେ ତାଲିବାନ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ଏହି ସଂଗଠନର ଶକ୍ତି ପୁନର୍ବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । ତେବେ ତାଲିବାନ ସର୍ବଦା ଅସ୍ୱୀକାର କରେ ଯେ ସେମାନେ ତେହେରିକ-ଇ-ତାଲିବାନକୁ କୌଣସି ପ୍ରକାର ସମର୍ଥନ ଦେଉ ନାହାନ୍ତି କିନ୍ତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାଲିବାନ ଏବଂ ଟିଟିପି ମଧ୍ୟରେ ବିଚାରଗତ, ଆଦର୍ଶଗତ ସମାନତା ଅଛି ।  ଯଦିଓ ତାଲିବାନର ଶୀର୍ଷ ନେତୃତ୍ୱ ଏହାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତି, ତାଲିବାନ ଭିତରେ କିଛି ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଟିଟିପି ପାଇଁ କିଛି ଦୁର୍ବଳତା  ରଖିଛନ୍ତି ।

ଯଦି ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ ତେବେ ପରିସ୍ଥିତି କ’ଣ ହେବ ?

ଏଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ହେଉଛି ଏକ ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ଦେଶ । ପାକିସ୍ତାନର ସେନା ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ନବମ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସେନା । ତିନୋଟି କ୍ଷେତ୍ର, ବାୟୁସେନା, ସେନା ଏବଂ ନୌସେନାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଶକ୍ତି ଅଛି । ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତାଲିବାନ ପାକିସ୍ତାନ ସହ କୌଣସି ପ୍ରକାର ମେଳ ଖାଉଥିବା ପରି ମନେ ହେଉନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନର ଧର୍ମଘଟ ପରେ ତାଲିବାନ କହିଛି, “ବିଶ୍ବର ମହାଶକ୍ତି ସହିତ ଲଢିବାର ଆମର ଢେର ଅଭିଜ୍ଞତା ଅଛି । ଆମ ଦେଶ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣକୁ ଆମେ ବରଦାସ୍ତ କରିବୁ ନାହିଁ। ”ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯଦିଓ ତାଲିବାନ ରୁଷ , ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଆମେରିକା ଭଳି ବଡ ଶକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ନିଜ ଦେଶରୁ ତଡ଼ି ଦେଇଛି କିନ୍ତୁ ସୀମାରେ ଲଢିବାର ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ଅଭିଜ୍ଞତା ନାହିଁ । ତାଲିବାନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ନିଜ ଦେଶ ଭିତରେ ଯେ କୌଣସି ସୁପର ପାୱାରକୁ ପରାସ୍ତ କରିପାରିବ କିନ୍ତୁ ସୀମା ବାହାରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର ପାକିସ୍ତାନ ସେନାର ଦୀର୍ଘ ଅଭିଜ୍ଞତା ରହିଛି । ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ୪ ଟି ଯୁଦ୍ଧ କରିଛି, ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପାକିସ୍ତାନ ସେନା ମଧ୍ୟ ଦେଶ ବାହାରେ ଥିବା ଗଲ୍ଫ ଦେଶରେ ଅନେକ ଅପରେସନ୍ କରିଛି ।