କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଶେଷ ଆଡ଼କୁ ଚୀନ୍‌ ଗସ୍ତରେ ଯାଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି  ।  ଯଦି ଏହି ଗସ୍ତ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ପ୍ରାୟ ସାତ ବର୍ଷ ପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଚୀନ୍‌ ଗସ୍ତ ହେବ । ଏହି ଗସ୍ତ ଏପରି ଏକ ସମୟରେ ହେଉଛି ଯେତେବେଳେ ଭାରତ-ଚୀନ ସମ୍ପର୍କ ସୀମା ବିବାଦକୁ ନେଇ ସଙ୍ଘର୍ଷପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ରାଜନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଉଛି । ଏହି ଗସ୍ତର କାରଣ ଏବଂ ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପରିଣାମକୁ ନେଇ ଏବେ ଚାରିଆଡ଼େ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି ।

Advertisment

ମୋଦୀଙ୍କ ଚୀନ୍‌ ଗସ୍ତର କାରଣ
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ଏହି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚୀନ୍ ଗସ୍ତ ପଛରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି କାରଣ ରହିଛି । ପ୍ରଥମତଃ, ସାଂଘାଇ ସହଯୋଗ ସଂଗଠନ (SCO) ର ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ, ଯାହା ଚଳିତ ବର୍ଷ ଚୀନ୍ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ।  ଭାରତ ଏହି ସଂଗଠନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ସ୍ୱାଭାବିକ ।

ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ହେଉଛି ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଲାଗି ରହିଥିବା ସୀମା ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଆଲୋଚନାର ଆବଶ୍ୟକତା । ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଗଲୱାନ ଘାଟିରେ ହୋଇଥିବା ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷ ପରଠାରୁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ସ୍ଥିତିରେ ରହିଛି ।  ଏହି ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସେନା ଏବଂ କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଅନେକ ଥର ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ବାହାରି ପାରିନାହିଁ । ତେଣୁ, ଦୁଇ ଦେଶର ଶୀର୍ଷ ନେତୃତ୍ୱଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସିଧାସଳଖ ଆଲୋଚନା ଏହି ବରଫକୁ ତରଳାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି ।

ଏହି ଗସ୍ତରୁ ଭାରତ ପାଇଁ କ'ଣ ବଦଳିବ?
ଏହି ଗସ୍ତ ଭାରତ ପାଇଁ ଅନେକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ:
ସୀମାରେ ଶାନ୍ତି: ଯଦି ମୋଦୀ ଏବଂ ଚୀଚ୍‌ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୀମା ବିବାଦକୁ ନେଇ କୌଣସି ସକାରାତ୍ମକ ଆଲୋଚନା ହୁଏ ତେବେ ଏହା ସୀମାରେ ଶାନ୍ତି ଫେରାଇ ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହେବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ଦେଶ ସେନା ଉପରେ କରୁଥିବା ବିପୁଳ ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇପାରିବେ ।

ବ୍ୟାପାରିକ ସମ୍ପର୍କ: ସୀମା ବିବାଦ ସତ୍ତ୍ୱେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପାରିକ ସମ୍ପର୍କ ଜାରି ରହିଛି । ତେବେ ସମ୍ପର୍କରେ ସୁଧାର ଆସିଲେ ଏହି ବ୍ୟାପାର ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।
ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ସହଯୋଗ: ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଆତଙ୍କବାଦ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ ।
କ'ଣ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ବଢ଼ିବ?
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ଚୀନ୍‌ ଗସ୍ତ ଏବଂ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପୁନର୍ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଟ୍ରମ୍ପ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ଚୀନ୍‌ ବିରୋଧରେ ଏକ କଠୋର ନୀତି ଆପଣାଇଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତକୁ ଏକ ରଣନୈତିକ ସହଯୋଗୀ ଭାବେ ଦେଖୁଥିଲେ ।

ଯଦି ମୋଦୀଙ୍କ ଚୀନ ଗସ୍ତ ସଫଳ ହୁଏ ଏବଂ ଭାରତ-ଚୀନ ସମ୍ପର୍କରେ ଉନ୍ନତି ଆସେ, ତେବେ ଏହା ଆମେରିକା ପାଇଁ ଏକ ଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଭାରତ, ଚୀନ ଏବଂ ଋଷ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନୂଆ ସମୀକରଣ ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ସମ୍ଭାବନାକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇ ନପାରେ । ଏହା ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ "ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍" ରଣନୀତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ଏବଂ ଆମେରିକାକୁ ଏସିଆରେ ନିଜର ନୀତି ପୁନର୍ବିଚାର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରେ । ତେଣୁ, ମୋଦୀଙ୍କ ଏହି ଗସ୍ତ ପରୋକ୍ଷରେ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ପ୍ରଶାସନ ଉପରେ ଏକ କୂଟନୈତିକ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।