କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ରାସ୍ତାରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା ସମୟରେ ଅନେକ ଥର ଦେଖାଯାଏ ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ ସଡ଼କପଥକୁ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା ପାଇଁ ଗାଡ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଚାଲାଣ କାଟିଥାନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ, କେତେକ ଗମ୍ଭୀର ମାମଲାରେ ଗାଡ଼ି ଚାଳକଙ୍କ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ (Driving Licence) ମଧ୍ୟ ସସପେଣ୍ଡ ବା ରଦ୍ଦ କରିଦିଆଯାଏ । କିନ୍ତୁ କୋର୍ଟଙ୍କ ମତରେ, ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସର କୌଣସି ମାମଲାରେ ଗାଡ଼ି ଚାଳକଙ୍କ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ସସ୍ପେଣ୍ଡ କରିବାର ଅଧିକାର ନାହିଁ । ତେବେ ପୁଲିସ୍ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିପାରିବ ।
ଗତ କିଛି ଦିନ ତଲେ କୋଲକାତା ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ, ନିଲମ୍ବନ, ରଦ୍ଦ କିମ୍ବା ସିଜ୍ କରିବାର ଅଧିକାର ନାହିଁ । ମୋଟର ଯାନ ଅଧିନିୟମ, ୧୯୮୮ର ଧାରା ୨୦୬(୪) ଏବଂ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ, ପୁଲିସ୍ କେବଳ କିଛି ଠୋସ୍ କାରଣ ଥିଲେ ହିଁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିପାରିବ । ଏହି କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବିପଜ୍ଜନକ ଭାବେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା, ନିଶାସକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା କିମ୍ବା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା ଆଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
କୋର୍ଟ କ'ଣ କହିଲେ?
କୋଲକାତା ହାଇକୋର୍ଟ ଗତ ଜୁଲାଇ ୨୪ରେ ଦେଇଥିବା ଏକ ରାୟରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୁଲିସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିବାର ଅସୀମିତ ଅଧିକାର ନାହିଁ, ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ କେବଳ ମୋଟର ଯାନ ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ କିଛି ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତିରେ ହିଁ କରାଯାଇପାରିବ । ଜଷ୍ଟିସ୍ ପାର୍ଥ ସାରଥୀ ଚାଟାର୍ଜୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ମାମଲାରେ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିବା ପାଇଁ କିଛି "ଠୋସ୍ କାରଣ" ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
କ'ଣ ଥିଲା ମାମଲା?
କୋଲକାତାରେ ଜଣେ ଓକିଲଙ୍କୁ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଉଥିବା ଅଭିଯୋଗରେ ଅଟକାଇଥିଲେ । ଓକିଲ ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ପଣ୍ଡା ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଅନଲାଇନ୍ ପେମେଣ୍ଟ ବଦଳରେ ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ହିଁ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଦାବି କରିଥିଲେ । ଏହି ମାମଲାରେ ଅଦାଲତ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ମାମଲାକୁ ରଦ୍ଦ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଅଦାଲତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ କଠୋର ଚେତାବନୀ ଦେବା ସହ ସମସ୍ତ ଟ୍ରାଫିକ୍ ପୁଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ନିୟମ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ତାଲିମ ଦେବାକୁ ବରିଷ୍ଠ ପୋଲିସ୍ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ।
ନିୟମ କ'ଣ କହୁଛି?
ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "୧୯୮୮ ଅଧିନିୟମର ଧାରା ୨(୨୦) ଅନୁଯାୟୀ, କେବଳ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରଦାନକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ (Licensing Authority)ଙ୍କୁ ହିଁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ରଦ୍ଦ କରିବାର ଅଧିକାର ରହିଛି ।" ଏଭଳି କୌଣସି ମାମଲାରେ ଯଦି ଗାଡ଼ି ଚାଳକ ଟ୍ରାଫିକ୍ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଥିବା ଧରାପଡ଼ନ୍ତି, ତେବେ ପୁଲିସ୍ କେବଳ ତାଙ୍କ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସ ଜବତ କରିପାରିବ । ଏହାପରେ ଅନ୍ୟ ଆଇନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ଡ୍ରାଇଭିଂ ଲାଇସେନ୍ସକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାଖଲ କରାଯିବା ଉଚିତ ।