କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀରର କିସ୍ତୱାଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଚଶୋତୀ ଗ୍ରାମରେ ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଭୟଙ୍କର ଆକସ୍ମିକ ବନ୍ୟା ଏକ ବଡ଼ ରହସ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଏହି ପ୍ରଳୟ ମାଚୈଲ ମାତା ଯାତ୍ରା ମାର୍ଗରେ ଶହ ଶହ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିବାବେଳେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାର ପ୍ରକୃତ କାରଣକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।  ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି, ଏହି ବିପର୍ଯ୍ୟୟ କେବଳ ବାଦଲ ଫଟା ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ ହେଲା, ନା ଏହା ପଛରେ କୌଣସି ହିମବାହ (ଗ୍ଲେସିଅର୍) ତରଳିବା କିମ୍ବା ହିମବାହ ହ୍ରଦ ଫାଟିବାର କାରଣ ଲୁଚି ରହିଛି? ଯାହା ଜାଣିପାରୁନାହାଁନ୍ତି  ବୈଜ୍ଞାନିକ । 

ଭାରତୀୟ ପାଣିପାଗ ବିଭାଗ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ଏକ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳରେ (ପ୍ରାୟ ୨୦-୩୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର) ଘଣ୍ଟାକୁ ୧୦୦ ମିଲିମିଟରରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷା ହୁଏ , ସେହି ସ୍ଥିତିକୁ ବାଦଲ ଫଟା କୁହାଯାଏ । ହିମାଳୟର ଉଚ୍ଚ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏଭଳି ଘଟଣା ବାରମ୍ବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଜଳୀୟବାଷ୍ପପୂର୍ଣ୍ଣ ବାୟୁ ପର୍ବତ ସହିତ ଧକ୍କା ହୋଇ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଉପରକୁ ଉଠିବା ଦ୍ୱାରା ଏକ ଛୋଟ ସ୍ଥାନରେ ହଠାତ୍ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ହୁଏ । କିସ୍ତୱାଡ ଘଟଣାରେ ହଠାତ୍ ଆସିଥିବା ପାଣିର ସ୍ରୋତ ଏବଂ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଏହାକୁ ବାଦଲ ଫଟା ଘଟଣା ବୋଲି ସୂଚାଉଛି ।

Advertisment

ଅନ୍ୟପଟେ, କିଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏହାକୁ ଏକ ହିମବାହ ତରଳିବା ହୋଇଥାଇପାରେ ବୋଲି ସନ୍ଦେହ କରୁଛନ୍ତି ।  ବିଶ୍ୱ ତାପନ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ହିମାଳୟର ହିମବାହଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ତରଳୁଛି, ଯାହାଫଳରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ହିମବାହ ହ୍ରଦ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଯେତେବେଳେ ଏହି ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରାକୃତିକ ବନ୍ଧ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ କିମ୍ବା ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ, ସେତେବେଳେ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ପାଣି, କାଦୁଅ ଓ ପଥର ହଠାତ୍ ତଳକୁ ମାଡ଼ିଆସେ । କିସ୍ତୱାଡରେ ଦେଖାଯାଇଥିବା ବିନାଶର ମାତ୍ରା ଏବଂ ପାଣି ସହିତ ଭାସି ଆସିଥିବା ବଡ଼ ବଡ଼ ପଥର ଓ ବହଳିଆ କାଦୁଅ ଏକ GLOF ଘଟଣା ଆଡ଼କୁ ଇଙ୍ଗିତ କରୁଛି ।

ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ କାହିଁକି?
ଏହି ରହସ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଘଟଣାସ୍ଥଳର ଦୁର୍ଗମ ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ଥିତି ।  ଅତ୍ୟଧିକ ଉଚ୍ଚରେ ପାଣିପାଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସଂଖ୍ୟକ ରାଡାର କିମ୍ବା ମନିଟରିଂ ଷ୍ଟେସନ ନାହିଁ । ତେଣୁ, ପ୍ରକୃତରେ କେତେ ପରିମାଣର ବର୍ଷା ହୋଇଥିଲା ତାହା ସଠିକ୍ ଭାବେ ଜାଣିବା କଷ୍ଟକର । ଏହା ବାଦଲ ଫଟା ଥିଲା ନା ହିମବାହ ହ୍ରଦ ଫାଟିଥିଲା, ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସାଟେଲାଇଟ୍ ତଥ୍ୟର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଆବଶ୍ୟକ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ଅଧିକ ତଥ୍ୟକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି । 

ଶେଷରେ, କାରଣ ଯାହା ବି ହେଉ, କିସ୍ତୱାଡ଼୍ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଭୟାବହ ପ୍ରଭାବକୁ ପୁଣି ଥରେ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିଛି ।  ଏଭଳି ଘଟଣାର ପୁନରାବୃତ୍ତିକୁ ରୋକିବା ଏବଂ ଏହାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ମନିଟରିଂ ସିଷ୍ଟମ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନାର ଆଶୁ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।