କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ୧୬ ବର୍ଷରେ ବିବାହ କରିପାରିବେ ମୁସଲିମ ଯୁବତୀ । ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ । ପଞ୍ଜାବ ଓ ହରିୟାଣା ହାଇକୋର୍ଟ ଜଣେ ମୁସଲିମ ଯୁବତୀଙ୍କୁ ବିବାହ ପାଇଁ ଦେଇଥିବା ଅନୁମତି ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଲେନି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଦାଲତ । ବିବାହକୁ ବିରୋଧ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଯାଇଥିଲେ ଆବେଦନକାରୀ । ୧୬ ବର୍ଷୀୟ ମୁସଲିମ ଯୁବତୀ ୨୧ ବର୍ଷୀୟ ମୁସଲିମ ଯୁବକଙ୍କୁ ବିବାହ କରିପାରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି କୋର୍ଟ । ଜଷ୍ଟିସ୍ ବିଭି ନାଗାରତ୍ନା ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଆର୍ ମହାଦେବନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏଭଳି ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ୨୦୨୨ରେ ହାଇକୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ଏହି ରାୟକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ ଜାତୀୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗ ।
ଗତ ମଙ୍ଗଳବାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗ (NCPCR) ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ଏକ ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ଆବେଦନରେ ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ପଞ୍ଜାବ ଓ ହରିୟାଣା ହାଇକୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ଏକ ରାୟକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରାଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଜଣେ ୧୬ ବର୍ଷୀୟା ମୁସଲିମ ଝିଅ ଏକ ବୈଧ ବିବାହ କରିପାରିବ । ଜଷ୍ଟିସ୍ ବିଭି ନାଗରତ୍ନା ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଆର୍ ମହାଦେବନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ପାଇଁ NCPCRର କୌଣସି ଆଇନଗତ ଅଧିକାର (locus standi) ନାହିଁ ।
ଏହି ମାମଲାଟି ପଞ୍ଜାବ ଓ ହରିୟାଣା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଏକ ରାୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଜଣେ ମୁସଲିମ ଝିଅ ୧୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଯୌବନାବସ୍ଥା (puberty) ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପରେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ । ହାଇକୋର୍ଟ ଜଣେ ୧୬ ବର୍ଷୀୟା ଝିଅ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ପରିବାରର ଧମକରୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
NCPCR ନିଜ ଆବେଦନରେ ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇଥିଲା ଯେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି ଏବଂ ଏହା ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୦୬ ଏବଂ ପୋକ୍ସୋ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୧୨ ଭଳି ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଆଇନର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ କରୁଛି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ (personal law) ଏହି ଆଇନଗୁଡିକ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇପାରିବ କି ନାହିଁ, ସେନେଇ ଏକ ଆଇନଗତ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲା ଆୟୋଗ ।
ତେବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଖଣ୍ଡପୀଠ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ ଯେ, ଯେଉଁଠି ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ଯୁବ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ଜୀବନ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ସେଠାରେ NCPCR କିପରି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରୁଛି । ଖଣ୍ଡପୀଠ କହିଥିଲେ, "ଯଦି ଦୁଇ ନାବାଳକ-ନାବାଳିକାଙ୍କୁ ହାଇକୋର୍ଟ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଛନ୍ତି, ତେବେ NCPCR କିପରି ଏହିପରି ଆଦେଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିପାରିବ ? ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଥିବା NCPCR ଏଭଳି ଏକ ଆଦେଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଛି।"
ଶେଷରେ, ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ମାମଲାରେ କୌଣସି ଆଇନଗତ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନାହିଁ ବୋଲି କହି NCPCRର ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସଂସ୍ଥା "ଏହି ମାମଲା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ନୁହେଁ"।
ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଭାରତରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଏବଂ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଆଇନ ମଧ୍ୟରେ ଲାଗିରହିଥିବା ବିବାଦକୁ ପୁଣି ଥରେ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିଛି, ବିଶେଷକରି ବିବାହର ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସକୁ ନେଇ । ଭାରତରେ ବିବାହ ପାଇଁ ଝିଅମାନଙ୍କ ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସ ୧୮ ବର୍ଷ ଏବଂ ପୁଅମାନଙ୍କ ପାଇଁ ୨୧ ବର୍ଷ ଥିବାବେଳେ, ମୁସଲିମ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଯୌବନାବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ବିବାହକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ମହିଳା ଆୟୋଗ (NCW) ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତ ଧର୍ମ ପାଇଁ ଏକ ସମାନ ବିବାହ ବୟସ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାକୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା ।