Navratri Special : ନବରାତ୍ରିର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କ କରାଯାଏ ଉପାସନା , ଜାଣନ୍ତୁ ମା’ଙ୍କ ପୌରାଣିକ ଗାଥା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି

କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ନବରାତ୍ରିର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଆଦିଶକ୍ତି ଦେବୀ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କର ଆଠଟି ହାତ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଅଷ୍ଟଭୁଜା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ତାଙ୍କର ସାତୋଟି ହାତରେ ଧନୁ, ତୀର, କମଳ ପୁଷ୍ପ, କମଣ୍ଡଳ, ଅମୃତରେ ଭର୍ତ୍ତି କଳସ, ଚକ୍ର ଏବଂ ଗଦା ଶୋଭା ପାଉଛି । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଅଷ୍ଟମ ହାତରେ ସିଦ୍ଧି ଏବଂ ନିଧି ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଜପମାଳା ରହିଛି । ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କ ବାହନ ସିଂହ ଅଟେ, ଯାହା ସାହସ ଏବଂ ଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏପରି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ନବରାତ୍ରିର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଭକ୍ତିର ସହ ପୂଜା କରିବା ସହ ବ୍ରତ କଥା ପଢ଼ିବା ଏବଂ ଶୁଣିବା ଦ୍ୱାରା ବ୍ରତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ଏବଂ ସାଧକର ସମସ୍ତ ମନୋକାମନା ମଧ୍ୟ ପୂରଣ ହୁଏ ।

ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ବ୍ରତ କଥା

ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁଯାୟୀ ଯେତେବେଳେ ସୃଷ୍ଟିର କୌଣସି ଅସ୍ତିତ୍ୱ ନଥିଲା, ଚାରିଆଡ଼େ କେବଳ ଅନ୍ଧକାର ହିଁ ଅନ୍ଧକାର ଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଏକ ଶକ୍ତି ଗୋଲକ ଆକାରରେ ପ୍ରକଟ ହେଲା । ଏହି ଗୋଲକରୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ତୀବ୍ର ଆଲୋକ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲା ଏବଂ ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଏହା ନାରୀ ରୂପରେ ପରିଣତ ହୋଇଗଲା । ମାତା ପ୍ରଥମେ ତିନି ଦେବୀ ମହାକାଳୀ, ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏବଂ ମହା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କଲେ । ମହାକାଳୀଙ୍କ ଶରୀରରୁ ଏକ ପୁରୁଷ ଏବଂ ନାରୀ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲେ । ପୁରୁଷଙ୍କର ପାଞ୍ଚଟି ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଦଶଟି ହାତ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ନାମ ଶିବ ରଖାଗଲା ଏବଂ ନାରୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଚାରୋଟି ହାତ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ନାମ ସରସ୍ୱତୀ ରଖାଗଲା । ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଶରୀରରୁ ଏକ ପୁରୁଷ ଏବଂ ନାରୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ହେଲା । ପୁରୁଷଙ୍କର ଚାରୋଟି ହାତ ଏବଂ ଚାରୋଟି ମୁଣ୍ଡ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ନାମ ବ୍ରହ୍ମା ରଖାଗଲା ଏବଂ ନାରୀଙ୍କ ନାମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ରଖାଗଲା । ତା’ପରେ ମହାସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ଶରୀରରୁ ଏକ ପୁରୁଷ ଏବଂ ଏକ ନାରୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ହେଲା ।
ପୁରୁଷଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଚାରୋଟି ହାତ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ନାମ ବିଷ୍ଣୁ ରଖାଗଲା ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଚାରୋଟି ହାତ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ନାମ ଶକ୍ତି ରଖାଗଲା । ଏହା ପରେ ମାତା ହିଁ ଶିବଙ୍କୁ ପତ୍ନୀ ରୂପରେ ଶକ୍ତି, ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପତ୍ନୀ ରୂପରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ପତ୍ନୀ ରୂପରେ ସରସ୍ୱତୀ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟିର ରଚନା, ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପାଳନ ଏବଂ ଶିବଙ୍କୁ ସଂହାର କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଗଲା । ଏହିପରି ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ରଚନା ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା କଲେ । ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ରଚନା କରିବାର ଶକ୍ତି ରଖୁଥିବା ମାତାଙ୍କୁ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ନାମରେ ଜଣାଗଲା ।

ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କ ପୂଜାର ମହତ୍ତ୍ୱ

ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ୟତା ଅନୁସାରେ, ମା’ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରିବା ଦ୍ୱାରା ପରିବାରରେ ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ଆସେ ଏବଂ ମା’ ସଙ୍କଟରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଯଦି ଅବିବାହିତ ଝିଅମାନେ ମା’ଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ପୂଜା କରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ମନପସନ୍ଦର ବର ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ସଧବା ସ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଅଖଣ୍ଡ ସୌଭାଗ୍ୟବତୀ ହେବାର ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦେବୀ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ନିଜ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ରୋଗ, ଶୋକ ଏବଂ ବିନାଶରୁ ମୁକ୍ତ କରି ଆୟୁଷ, ଯଶ, ବଳ ଏବଂ ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ।