ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ କାହିଁକି ତାୱାରେ ରୁଟି ତିଆରି କରାଯାଏ ନାହିଁ ? ଜାଣନ୍ତୁ କ'ଣ ଖାଇବା ଉଚିତ୍

କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଆସନ୍ତାକାଲି ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ । ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ପର୍ବପର୍ବାଣିର ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ବ ସହିତ କିଛି ନା କିଛି ବିଶ୍ୱାସ ଓ ପରମ୍ପରା ଜଡ଼ିତ । ଶ୍ରାବଣ ମାସର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ସେହିପରି ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବ ।  ଏହି ଦିନ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ କାମନା କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନ ଖାଦ୍ୟପେୟକୁ ନେଇ କିଛି ବିଶେଷ ନିୟମ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଯେଉଁଥିରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ତାୱା ବା ଲୁହା କଡ଼େଇରେ ରୁଟି କିମ୍ବା କୌଣସି ଜିନିଷ ତିଆରି ନକରିବା । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା ପଛର କାରଣ ଏବଂ ଏହି ଦିନ କ'ଣ ଖାଇବା ଉଚିତ୍ ।

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ ତାୱା କାହିଁକି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ?  
ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ଲୁହା ତାୱା କିମ୍ବା କଡ଼େଇ ବ୍ୟବହାର ନକରିବା ପଛରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଓ ସାଙ୍କେତିକ କାରଣ ରହିଛି:

୧. ତାୱାକୁ ନାଗ ଫଣାର ପ୍ରତୀକ ମାନିବା:
ପୌରାଣିକ ମାନ୍ୟତା ଅନୁଯାୟୀ, ଲୁହାର ତାୱାକୁ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ଫଣାର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ତାୱାକୁ ଚୁଲି ଉପରେ ରଖି ଗରମ କରାଯାଏ, ଏହାକୁ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ଫଣାକୁ କଷ୍ଟ ଦେବା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ। ଏହା ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିବା ସଦୃଶ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏହି କାରଣରୁ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଏହି ଦିନ ତାୱା ବ୍ୟବହାରରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ।

ଲୁହା ସହ ଜଡ଼ିତ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା:
ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ଭୂମି ଖନନ କରିବା, ହଳ କରିବା କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଖୋଳାଖୋଳି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷେଧ କରାଯାଇଛି। କାରଣ ଏହାଦ୍ୱାରା ମାଟି ତଳେ ବାସ କରୁଥିବା ସାପମାନଙ୍କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ। ଲଙ୍ଗଳ, କୋଡ଼ି, ସାବଳ ଆଦି ଲୁହାରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ, ଏକ ସାଙ୍କେତିକ ରୂପରେ, ଲୁହାରେ ତିଆରି ତାୱା ଏବଂ କଡ଼େଇର ବ୍ୟବହାରକୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦିନ ବାରଣ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହା ନାଗମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅହିଂସା ଓ ସମ୍ମାନର ଭାବନାକୁ ଦର୍ଶାଏ। 

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ କ'ଣ ଖାଇବା ଉଚିତ୍?
ଯେହେତୁ ଏହି ଦିନ ତାୱାରେ ରୁଟି ତିଆରି କରାଯାଏ ନାହିଁ ଏବଂ ଛଣାଛଣି ଜିନିଷକୁ ମଧ୍ୟ ବାରଣ କରାଯାଏ, ତେଣୁ ଖାଦ୍ୟରେ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜିନିଷ ସାମିଲ କରାଯାଇଥାଏ । 
ଖିରି: ଏହି ଦିନ ଘରେ ଘରେ ଚାଉଳ ଖିରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ଏହାକୁ ଭୋଗ ଭାବରେ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ ଏବଂ ପରେ ପ୍ରସାଦ ଭାବରେ ସମସ୍ତେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି।
ପିଠା: ବିଶେଷ କରି ସିଝା ବା ବାମ୍ଫରେ ତିଆରି ପିଠା ଯେପରିକି ମଣ୍ଡା ପିଠା, ଏଣ୍ଡୁରି ପିଠା ଆଦି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ଏହାକୁ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ତାୱାର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ ନାହିଁ।
ପୁରୀ ଓ ହାଲୱା: କିଛି ସ୍ଥାନରେ ରୁଟି ବଦଳରେ ପୁରୀ ଏବଂ ସୁଜି ହାଲୱା ତିଆରି କରାଯାଏ ।
ଫଳ ଏବଂ କ୍ଷୀର: ଏହି ଦିନ କ୍ଷୀର, କଦଳୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫଳ ଭୋଗ ଲଗାଯାଏ ଏବଂ ଖିଆଯାଏ ।
ସଂକ୍ଷେପରେ, ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ ତାୱା ବ୍ୟବହାର ନକରିବା ପରମ୍ପରା ନାଗମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଅହିଂସାର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ। ଏହି ପର୍ବ ଆମକୁ ପ୍ରକୃତି ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା କରିବାର ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଥାଏ ।