କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ଯେଉଁ ବୋତଲ ପାଣିକୁ ବ୍ରାଣ୍ଡେଡ୍ ଭାବି ଅନ୍ଧ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି, ତାହା ପ୍ରକୃତରେ ନକଲି ହୋଇପାରେ? ଆପଣଙ୍କର ସାମାନ୍ୟ ଅସାବଧାନତା ଯୋଗୁଁ, ଆପଣ ନକଲି ବ୍ରାଣ୍ଡର ଏକ ବୋତଲରୁ ପାଣି ପିଉଛନ୍ତି । ଅସଲ ନାଁରେ ନକଲି ବ୍ରାଣ୍ଡ୍ ବିକି ଲୋକଙ୍କୁ ବୋକା ବନାଯାଉଛି । ଯାହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସହ ଏକ ସଂଘାତିକ ଖେଳ ।
ଗ୍ରେଟର ନୋଏଡାର କାସନା ଶିଳ୍ପା ଅଞ୍ଚଳରେ ଏଭଳି ଠକେଇ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଏଠାରେ, ବିନା ଲାଇସେନ୍ସରେ ଚାଲୁଥିବା ଦୁଇଟି କାରଖାନାରେ, 'ବିସଲେରି' ପରି ଦେଖାଯାଉଥିବା ବୋତଲରେ ପାଣି ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ବିଲସେରି ଏବଂ ବ୍ଲେସରି ନାମରେ ପ୍ୟାକିଂ କରାଯାଇ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଉଥିଲା । ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବିଭାଗ ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଠକେଇର ପର୍ଦ୍ଦାଫାସ କରିଛି । ଦୁଇଟି ବେଆଇନ କାରଖାନା ଉପରେ ଚଢ଼ାଉ କରି ୧୩ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ନକଲି ବୋତଲ ଜବତ କରାଯାଇଛି । ଉଭୟ ପ୍ଲାଣ୍ଟ କୌଣସି ଲାଇସେନ୍ସ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ମାନଦଣ୍ଡ ବିନା ଚାଲୁଥିଲା ।
ବିସଲେରି ହେଉଛି ପାଣି ବୋତଲର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ରାଣ୍ଡ୍ ଯାହା ସାରା ଦେଶରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ । ଏହାର ଇଂରାଜୀ ବନାନ ହେଉଛି BISLERI । ଏହି ନାମ ସହିତ ସମାନ ନକଲି ବ୍ରାଣ୍ଡ୍ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା ଯାହାର ନାଁ ଥିଲା ବିଲସେରି (BILSERI) । ଏଥିରେ 'S' ଏବଂ 'L' ର ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି, ବ୍ଲେସେରିରେ ମଧ୍ୟ, ଅକ୍ଷରଗୁଡ଼ିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏମିତି କରି ଏପରି ନାଁ ରଖାଯାଇଥିଲା ଯାହା ମୂଳ ନାଁ ପରି ଶୁଭିବ ଏବଂ ପଢ଼ାଯିବ । ଅଧିକାରୀମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ କିଣିବା ସମୟରେ କେବଳ ବୋତଲର ରଙ୍ଗ ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ ଦେଖନ୍ତି । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଯେତେବେଳେ ନକଲି ବୋତଲଟି ବିସଲେରି ପରି ଦେଖାଯାଏ, ଠକାମି ହେବା ସ୍ୱାଭାବିକ ।
ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବିଭାଗରେ କିଛି ଦିନ ଧରି ଅଭିଯୋଗ ହୋଇ ଆସୁଥିଲା ଯେ ଗ୍ରେଟର ନୋଏଡାର କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏପରି ପ୍ଲାଣ୍ଟ ଚାଲୁଛି, ଯେଉଁଠାରେ କୌଣସି ଲାଇସେନ୍ସ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀ ବିନା ବୋତଲରେ ପାଣି ଭର୍ତ୍ତି କରି ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଉଛି । ବିଭାଗର ଏକ ଟିମ୍ କସାନାର ସାଇଟ୍-୫ର ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଚଢ଼ାଉ କରିଥିଲା। ଜବତ ପରେ ଏହି ସମସ୍ତ ବୋତଲର ନମୂନା ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରୟୋଗଶାଳାକୁ ପଠାଯାଇଛି । ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ଆସିବା ପରେ ଦୋଷୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ ।
ଯାଞ୍ଚ ସମୟରେ, ଉଭୟ ସ୍ଥାନରେ କୌଣସି ବୈଧ ଲାଇସେନ୍ସ, BIS ପ୍ରମାଣପତ୍ର କିମ୍ବା ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କୌଣସି ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ମିଳିନଥିଲା । ପାଣିର ଗୁଣବତ୍ତା ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ନା କୌଣସି ସୁବିଧା ଥିଲା ନା ଫିଲ୍ଟରିଂ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା। କାରଖାନାରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ନକଲି ବୋତଲଗୁଡ଼ିକ ଦିଲ୍ଲୀ-ଏନସିଆରର ଛୋଟ ଦୋକାନୀ ଏବଂ ବଜାରକୁ ଯୋଗାଣ କରାଯାଉଥିଲା । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶେଷକରି ଜନଗହଳିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳ, ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡ, ଷ୍ଟେସନ ଏବଂ ଚା’ ଦୋକାନରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଉଥିଲା ।
ଏହି ପ୍ରକାରର ନକଲି ପାଣିରେ ନା ଶୁଦ୍ଧତା ଅଛି, ନା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମାନଦଣ୍ଡ ପ୍ରତି କୌଣସି ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ । ଏପରି ପାଣି ପିଇବା ଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନଙ୍କର ପେଟ ରୋଗ, ସଂକ୍ରମଣ, ବାନ୍ତି, ଡାଇରିଆ ଏବଂ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କିଡନି ଏବଂ ଯକୃତ ସମସ୍ୟାର ଶିକାର ହୋଇପାରନ୍ତି ।
ଏହି ଠକେଇରୁ କେମିତି ପାଇବେ ରକ୍ଷା
-ବୋତଲର ନାମ ଭଲଭାବେ ପଢ଼ନ୍ତୁ । କେବଳ ପ୍ୟାକିଂ କିମ୍ବା ରଙ୍ଗ ଦେଖି କିଣନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- QR କୋଡ୍ କିମ୍ବା BIS ଚିହ୍ନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ।
- ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ବୋତଲ ପାଆନ୍ତି, ତେବେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବିଭାଗ କିମ୍ବା ହେଲ୍ପଲାଇନ୍ରେ ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତୁ ।