Navratri Special : ନବରାତ୍ରିର ଷଷ୍ଠ ଦିନରେ ମା’ କାତ୍ୟାୟନୀଙ୍କ କରାଯାଏ ଉପାସନା , ଜାଣନ୍ତୁ ମା’ଙ୍କ ପୌରାଣିକ ଗାଥା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି

କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ନବରାତ୍ରିର ଷଷ୍ଠ ଦିନରେ ମା’ କାତ୍ୟାୟନୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ତାଙ୍କର ପୂଜା ଓ ଆରାଧନା ଦ୍ୱାରା ଭକ୍ତମାନେ ଅର୍ଥ, ଧର୍ମ, କାମ ଓ ମୋକ୍ଷ ଏହି ଚାରୋଟି ଫଳ ଅତି ସହଜରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥା’ନ୍ତି । ମା’ଙ୍କ ଆରାଧନା କଲେ ରୋଗ ,ଶୋକ, ସନ୍ତାପ ଓ ଭୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଜନ୍ମ ଜନ୍ମାନ୍ତରର ସମସ୍ତ ପାପ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । 

ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଥରେ ମହର୍ଷି କାତ୍ୟାୟନ ସନ୍ତାନ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଦେବୀ ଭଗବତୀଙ୍କ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ । ମହର୍ଷିଙ୍କ ତପସ୍ୟାରେ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ମା’ ଭଗବତୀ ତାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ବରଦାନ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସେ ତାଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କ ଝିଅ ରୂପେ ଜନ୍ମ ନେବେ । ଥରେ ମହିଷାସୁର ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସର ଅତ୍ୟାଚାର ବହୁତ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଚାରିଆଡ଼େ ହାହାକାରର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ତ୍ରିଦେବ (ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ମହେଶ୍ବର)ଙ୍କ ତେଜରୁ ଦେବୀ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ, ଯିଏ ମହର୍ଷି କାତ୍ୟାୟନଙ୍କ ଘରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ତାଙ୍କ ନାମ କାତ୍ୟାୟନୀ ପଡ଼ିଲା । ମା’ ରାଣୀଙ୍କ ଘରେ ଝିଅ ରୂପେ ଜନ୍ମ ନେବା ପରେ ଋଷି କାତ୍ୟାୟନ ସପ୍ତମୀ, ଅଷ୍ଟମୀ ଏବଂ ନବମୀ ତିଥିରେ ମା’ କାତ୍ୟାୟନୀଙ୍କ ବିଧି-ବିଧାନରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ମା’ କାତ୍ୟାୟନୀ ଦଶମୀ ତିଥିରେ ମହିଷାସୁରର ବଧ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ମହିଷାସୁର ମର୍ଦ୍ଦିନୀ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଗଲା ।

ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସ୍ବାମୀ ରୂପରେ ପାଇବା ପାଇଁ ବ୍ରଜର ଗୋପୀମାନେ ଏହି ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିଲେ । ଏହି ପୂଜା କାଳିନ୍ଦୀ ଯମୁନାର ତଟରେ କରାଯାଇଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ସେ ବ୍ରଜମଣ୍ଡଳର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଅଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ସ୍ୱରୂପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭବ୍ୟ ଓ ଦିବ୍ୟ ଅଟେ । ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଓ ଭାସ୍ୱର ଅଟନ୍ତି ମା’ । ଦେବୀ ଚତୁର୍ଭୁଜାଙ୍କର ଡାହାଣ ପଟର ଉପର ହାତ ଅଭୟମୁଦ୍ରାରେ ଏବଂ ତଳ ହାତ ବରମୁଦ୍ରାରେ ଅଛି । ମା’ଙ୍କ ବାମ ପଟର ଉପର ହାତରେ ଖଣ୍ଡା ଓ ତଳ ହାତରେ କମଳ ଫୁଲ ଶୋଭା ପାଉଛି । ମା’ଙ୍କର ବାହନ ସିଂହ,ତାଙ୍କର ଉପାସନା ଓ ଆରାଧନା ଦ୍ୱାରା ଭକ୍ତମାନେ ଅତି ସହଜରେ ଅର୍ଥ, ଧର୍ମ, କାମ ଓ ମୋକ୍ଷ ଏହି ଚାରୋଟି ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ଦେବୀଙ୍କର ଉପାସନା କରିବା ଦ୍ୱାରା ପରମ ପଦର ପ୍ରାପ୍ତି ହୁଏ।

ମା’ କାତ୍ୟାୟନୀଙ୍କ ମନ୍ତ୍ର

୧. କାତ୍ୟାୟନୀ ମହାମାୟେ, ମହାଯୋଗିନ୍ୟଧିଶ୍ୱରୀ । ନନ୍ଦଗୋପସୁତଂ ଦେବୀ, ପତି ମେ କୁରୁ ତେ ନମଃ ।।
୨. ଓଁ ଦେବୀ କାତ୍ୟାୟନ୍ୟୈ ନମଃ ।।

ପ୍ରାର୍ଥନା ମନ୍ତ୍ର –

ଚନ୍ଦ୍ରହାସୋଜ୍ଜ୍ୱଳକରା ଶାର୍ଦ୍ଦୂଳବରବାହନା ।
କାତ୍ୟାୟନୀ ଶୁଭଂ ଦଦ୍ୟାଦ୍ ଦେବୀ ଦାନବଘାତିନୀ ।।

ସ୍ତୁତି ମନ୍ତ୍ର

ଯା ଦେବୀ ସର୍ବଭୂତେଷୁ ମାଁ କାତ୍ୟାୟନୀ ରୂପେଣ ସଂସ୍ଥିତା । ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମସ୍ତସ୍ୟୈ ନମୋ ନମଃ ।।

ଧ୍ୟାନ ମନ୍ତ୍ର –

ବନ୍ଦେ ବାଞ୍ଛିତ ମନୋରଥାର୍ଥ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍ଦ୍ଧକୃତଶେଖରାମ୍ ।
ସିଂହାରୁଢ଼ା ଚତୁର୍ଭୁଜା କାତ୍ୟାୟନୀ ଯଶସ୍ୱିନୀମ୍ ।।
ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣବର୍ଣ୍ଣା ଆଜ୍ଞାଚକ୍ର ସ୍ଥିତାମ୍ ଷଷ୍ଠମ ଦୁର୍ଗା ତ୍ରିନେତ୍ରାମ୍ ।
ବରାଭୀତ କରାଂ ଷଗପଦଧରାଂ କାତ୍ୟାୟନସୁତାଂ ଭଜାମି ।।
ପଟାମ୍ବର ପରିଧାନାଂ ସ୍ମେରମୁଖୀ ନାନାଲଙ୍କାର ଭୂଷିତାମ୍ ।
ମଞ୍ଜୀର, ହାର, କେୟୂର, କିଙ୍କିଣି, ରତ୍ନକୁଣ୍ଡଳ ମଣ୍ଡିତାମ୍ ।।
ପ୍ରସନ୍ନବଦନା ପଲ୍ଲବାଧରାଂ କାନ୍ତ କପୋଲାମ୍ ତୁଗମ୍ କୁଚାମ୍ ।
କମନୀୟାଂ ଲାବଣ୍ୟାଂ ତ୍ରିବଲୀବିଭୂଷିତ ନିମ୍ନ ନାଭିମ୍ ।।