କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ପ୍ରମୁଖ ନେତା ତଥା ଭାରତ ନିର୍ମାଣରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କ ଜୀବନୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ । ତାଙ୍କର ଜୀବନ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଛି । ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ପ୍ରାୟ ୫୬୫ଟି ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ସେମାନେ ଭାରତରେ ମିଶିବାକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ଥିଲେ । ପଟେଲ ଏକ ଦୃଢ଼ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଭାରତୀୟ ସଂଘ ଅଧୀନରେ ଏହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତକୁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତଥା ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଗଢ଼ି ତୋଳିଥିଲେ ।

Advertisment


ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲଙ୍କୁ 'ଭାରତର ଲୌହ ମାନବ'  କୁହାଯାଏ । ଭାରତକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଗଠନ କରିବାରେ ପଟେଲ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ଝାଭେରଭାଇ ପଟେଲ ୧୮୭୫ ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ରେ ଗୁଜରାଟର ନଡିଆଡ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ସାଧାରଣ ଚାଷୀ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । କଠୋର ପରିଶ୍ରମ, ଅନୁଶାସନ ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ଭଳି ଗୁଣ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ତାଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ସେବା ମନୋଭାବକୁ ଦର୍ଶାଇଥିଲା, ପିଲାଦିନରୁ ହିଁ ଦେଶ ପ୍ରତି ରହିଥିଲା ସମର୍ପଣ ଭାବ ।  ବଲ୍ଲଭଭାଇ ନିଜ ପିତା ଝାଭେରଭାଇ ପଟେଲଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ଦେଶପ୍ରେମର ଭାବନାରେ ମଜ୍ଜି ଯାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ଝାନସୀର ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କ ସେନାରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ବାପାଙ୍କ ଏହି ଅନୁଭୂତିଗୁଡ଼ିକ ନ୍ୟାୟ, ସମ୍ମାନ ଏବଂ ନମନୀୟତା ପ୍ରତି ଏକ ଦୃଢ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ।


ପଟେଲ ପ୍ରଥମେ ସ୍ଥାନୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଆଇନ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଭାରତକୁ ଫେରି ସେ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ଜଣେ ସଫଳ ଓକିଲ ଭାବରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିଥିଲେ । ଆଇନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅଭିଜ୍ଞତା ଯୁକ୍ତି, ବୁଝାମଣା ଏବଂ ବକ୍ତୃତା କଳାରେ ତାଙ୍କର ଦକ୍ଷତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । ତେବେ, ୧୯୧୮ ମସିହା ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ସମୟରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ପରେ ହିଁ ସେ ଜଣେ ସଫଳ ଓକିଲରୁ ଜଣେ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ପାଲଟି ଯାଇଥିଲେ ।
ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କ ଭୂମିକା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ଏବଂ ସେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଅନ୍ୟତମ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ନେତା ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲେ । ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରା ୧୯୧୮ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଏକ ସଫଳ ବିରୋଧ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ବନ୍ୟା ଏବଂ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଖେଡା ଅଞ୍ଚଳ ସାଂଘାତିକ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା, ତଥାପି ବ୍ରିଟିଶ୍ ଅଧିକାରୀମାନେ ଭୂ-ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହକୁ ଛାଡ଼ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ । ପଟେଲଙ୍କ ମାର୍ଗଦର୍ଶନରେ ଖେଡାର କୃଷକମାନେ ଇଂରେଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସହଯୋଗ ଏବଂ ଅବମାନନାର ଏକ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଶେଷରେ ଟିକସକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏକତା ତଥା ଅହିଂସାର ଶକ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା ।

ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରୁଥିବା ପ୍ରମୁଖ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଥିଲା। ଯେଉଁଥିରେ ୧୯୩୦ର ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ୧୯୪୨ର ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା । ଅନ୍ୟ ନେତାମାନଙ୍କ ସହିତ ପଟେଲଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନର ମୂଳଦୁଆକୁ ମଜଭୁତ କରିଥିଲା । ଜଣେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ସମର୍ଥନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ, ଅନୁଶାସନ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଏବଂ  ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ନିଜକୁ ଦକ୍ଷ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୃଢ଼ ସାଂଗଠନିକ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ମନୋଭାବ ତାଙ୍କୁ କଂଗ୍ରେସ ଭିତରେ ଏକ ତୁଙ୍ଗ ସଂଗଠକ ଏବଂ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସହଯୋଗୀ କରି ଗଢ଼ି ତୋଳିଥିଲା

ପଟେଲଙ୍କ ଆଦର୍ଶ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ରହିଛି । ତୀବ୍ର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ରାଜନୈତିକ ଗତିଶୀଳତାର ଯୁଗରେ, ପଟେଲଙ୍କ ଜାତୀୟ ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା ନୀତି ଆମକୁ ସାମୁହିକ ପରିଚୟ ଏବଂ ନମନୀୟତାର ମହତ୍ତ୍ୱ ବିଷୟରେ ମନେ ପକାଇଥାଏ । ଏକ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ ଅର୍ଥନୀତି, ଗ୍ରାମୀଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକର ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଦକ୍ଷ ଶାସନ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଆଧୁନିକ ନୀତି ଆଲୋଚନାରେ ମଧ୍ୟ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେଉଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବୈଚାରିକ ମତଭେଦକୁ ଦୂର କରିବା ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ନେତୃତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାର ତାଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଏହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ ଯେ ଜାତୀୟ କଲ୍ୟାଣ ପ୍ରତି ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କିମ୍ବା ରାଜନୈତିକ ଭିନ୍ନତାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିପାରେ, ଯାହା ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ୧୯୫୦ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୧୫ ତାରିଖରେ  ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କ ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ତାଙ୍କ ଅବଦାନ ତାଙ୍କୁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଅମର ରଖିବ ।