କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଭାରତର  ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ନେତା ଥିଲେ ଲୋକମାନ୍ୟ ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକ । ଯିଏ କେବଳ ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରିନଥିଲେ, ବରଂ ତାଙ୍କର ବିଚାର ଏବଂ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ । ୧୮୫୬ ମସିହାରେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରତ୍ନଗିରିରେ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ଜୀବନୀରୁ ଆମକୁ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷା ମିଳିଥାଏ । ଏହି ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ଜୀବନୀ ମନରେ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ବିଚାର, ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ସ୍ୱରାଜର ଏକ ନୂଆ ଓ ମଜଭୁତ ମୂଳଦୁଆ ରଖିବାର ମାର୍ଗ ଦେଖାଇଛି ।

Advertisment

ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକଙ୍କ ସମଗ୍ର ଜୀବନ ହିଁ ସାହସ ଏବଂ ଦୃଢ଼ ସଂକଳ୍ପର ଏକ ଉଦାହରଣ । ସେ "ସ୍ୱରାଜ ମୋର ଜନ୍ମସିଦ୍ଧ ଅଧିକାର"ର ନାରା ଦେଇ ଦୁନିଆ ସାମ୍ନାରେ ବଳିଷ୍ଠ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କର ସାହସ ଓ ସଂକଳ୍ପକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ । ଏହା ସହିତ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ ଯେ, ଯଦି ଇରାଦା ମଜଭୁତ ହୁଏ, ତେବେ କୌଣସି ବି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଆଜିକାଲିର ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରତି ଦୃଢ଼ ରହିବା ଉଚିତ ଏବଂ କଠିନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭୟଭୀତ ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।

ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକ ଶିକ୍ଷାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକ ଅତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ । ସେ ସେହି ସମୟରେ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ଥିଲା ଯେ ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଏକମାତ୍ର ଅସ୍ତ୍ର, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସମାଜକୁ ବଦଳାଯାଇପାରିବ । ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମେ ତାଙ୍କର ଏହି ବିଚାରରୁ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରି ଶିକ୍ଷା ଓ ଜ୍ଞାନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଚିତ ।

'ଲୋକମାନ୍ୟ'ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଯାହାକୁ ଜନତା ମାନ୍ୟତା ଦେଇଛନ୍ତି । ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକଙ୍କୁ ଏହି ଉପାଧି ତାଙ୍କର ତେଜସ୍ୱୀ ବିଚାର, ନିର୍ଭୀକ ଲେଖନୀ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜନ-ଜାଗରଣ ପାଇଁ ମିଳିଥିଲା । ସେ ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ, ଯାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଜନତା ସର୍ବସାଧାରଣରେ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ 'ତିଲକ ହିଁ ଆମର ପ୍ରକୃତ ନେତା' ।

ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକ ଯେତେବେଳେ କହିଥିଲେ, "ସ୍ୱରାଜ ମୋର ଜନ୍ମସିଦ୍ଧ ଅଧିକାର ଏବଂ ମୁଁ ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବି ।" ତେବେ ଏହି ନାରା ପୂରା ଦେଶରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଲହରୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ଏହି ଶବ୍ଦ କେବଳ ଗୋଟିଏ ନାରା ନଥିଲା, ବରଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ମନ୍ତ୍ର ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା ।

ତିଲକ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ସେନସରସିପ୍ ଏବଂ ଏକତାକୁ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ କରୁଥିବା ନୀତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅସ୍ତ୍ର ଆପଣାଇଥିଲେ  । ସେ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀର ପାଳନ ଏବଂ ଶିବାଜୀ ମହୋତ୍ସବର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ  । ଏହି ପର୍ବଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ମଞ୍ଚରେ ଆଣି ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସାମାଜିକ ଚେତନା ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲେ ।
ତିଲକ ମରାଠୀରେ 'କେସରୀ' ଖବରକାଗଜ ଏବଂ ଇଂରାଜୀରେ 'ମରାଠା' ଖବରକାଗଜ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ସେ ଏହି ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ନୀତିଗୁଡ଼ିକର କଡ଼ା ସମାଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଲେଖନୀ ଏତେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଥିଲା ଯେ ଇଂରେଜ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଅନେକ ଥର ଜେଲ୍‌ ପଠାଇଥିଲେ  । ବାଳ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକ ବର୍ମାର ମାଣ୍ଡଲେ ଜେଲରେ ରହି 'ଗୀତା ରହସ୍ୟ' ନାମକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ କର୍ମଯୋଗର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି । ଏହି ପୁସ୍ତକ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ନୈତିକତା ଏବଂ ସଂଘର୍ଷର ପାଠ ପଢ଼ାଉଛି ।