କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ଅସତ୍ୟ ଉପରେ ସତ୍ୟର ବିଜୟ ଦିବସକୁ ବିଜୟା ଦଶମୀ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରିବାର ଉପାୟ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ଭିନ୍ନ ଅଟେ । ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଲୋକମାନେ ବିଶେଷକରି ତାମିଲ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ଲଙ୍କାପତି ରାବଣଙ୍କୁ ଜଣେ ମହାନ ଶିବ ଭକ୍ତ, ପଣ୍ଡିତ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦର ଜ୍ଞାନୀ ବୋଲି ମାନନ୍ତି । ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଲୋକକଥାରେ ରାବଣଙ୍କୁ ଜଣେ ନାୟକ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ । ଏଠାରେ ଦଶାନନଙ୍କୁ ଦହନ କରାଯାଏ ନାହିଁ । ଭାରତରେ ଦଶହରା ବହୁତ ବଡ଼ ଧରଣରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ରାବଣ ଦହନ ସହିତ ଅନେକ ପରମ୍ପରା ପ୍ରଚଳିତ କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ପରମ୍ପରା ଭିନ୍ନ । ଭାରତ ପରି ସେଠାରେ ବଡ଼ ଧରଣରେ ଦଶହରା ପାଳନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ନାହିଁ । ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଯେଉଁଠାରେ ହିନ୍ଦୁ ତାମିଲ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ, ସେଠାରେ ଏହାକୁ ଅଧିକ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ କିନ୍ତୁ ରାବଣ ଦହନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Advertisment
durga-pooja
durga-pooja Photograph: (google)

୯ ଦିନ ଧରି ମନ୍ଦିର ଏବଂ ଘରେ ମା’ ଦୁର୍ଗା, ସରସ୍ୱତୀ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ପୂଜା ପରେ ଜାଫନା, ତ୍ରିନକୋମାଲି ଏବଂ ବାଟିକାଲୋଆ ପରି ତାମିଲ ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେବୀ ଅମ୍ବା, କାଳୀ କିମ୍ବା ଦୁର୍ଗା ମନ୍ଦିରରେ ବିଶେଷ ଆରତୀ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ଭାରତ ପରି ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ଗାଡ଼ି ପୂଜନର ପରମ୍ପରା ରହିଛି । ପ୍ରତିବର୍ଷ କଲମ୍ବୋରେ ଇଣ୍ଡିଆନ କଲ୍ଚରାଲ ଆସୋସିଏସନର ସଦସ୍ୟମାନେ ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି । ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଭାରତୀୟ ତାମିଲମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଥିବାରୁ ଏଠାରେ ତାମିଲନାଡୁ ପରି ରୀତିନୀତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଯେପରି ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଜୟାଦଶମୀ ଦିନକୁ ଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଦିନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭମ୍ କୁହାଯାଏ । ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅକ୍ଷର ଲେଖାଇବା କିମ୍ବା ପାଠପଢ଼ା ଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିନକୁ ଶୁଭ ବୋଲି ମନେ କରାଯାଏ । ଦଶହରା ଦିନ ବିଦ୍ୟାର ଦେବୀ ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ନେବାର ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ରାବଣର ଗଡ଼ କୁହାଯାଉଥିବା ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଲଙ୍କାପତିଙ୍କୁ ନ ପୋଡ଼ିବା ପଛରେ ଅନେକ ଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଏ । ଭାରତରେ ଯଦିଓ ରାବଣକୁ ଅସୁର ଏବଂ ଅନିଷ୍ଟର ପ୍ରତୀକ କୁହାଯାଏ କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ବିଶେଷକରି ତାମିଲ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାବଣଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ ରାଜା, ଆୟୁର୍ବେଦର ଜ୍ଞାନୀ ଏବଂ ମହାନ ଶିବଭକ୍ତ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।

ravana
ravana Photograph: (Google)

ଏଠାକାର ଲୋକ ଲଙ୍କାପତିଙ୍କୁ ଜଣେ ବୀର ଶାସକ ଏବଂ ମହାନ ରାଜା ବୋଲି ଭାବନ୍ତି । ରାବଣ ଶାସକ ଯିଏ ଲଙ୍କାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଯେଉଁ କାରଣରୁ ରାବଣଙ୍କୁ ଏଠାରେ ଖଳନାୟକ ଭାବରେ ଆଦୌ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ଏଠାରେ ଦଶାନନଙ୍କୁ ଜଳାଇବା ସାଂସ୍କୃତିକ ଭାବନା ବିରୁଦ୍ଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ଦଶହରାକୁ ରାମଙ୍କ ବିଜୟ ଏବଂ ରାବଣ ଦହନ ଭାବରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ଶକ୍ତି ଉପାସନାର ପର୍ବ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଏହି ପର୍ବର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ନବରାତ୍ରୀ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପୂଜା ଏବଂ ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭର ପରମ୍ପରା ।