ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ସୂଚନା : ବିହାରରେ ନକଲି ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି

କନକବ୍ୟୁରୋ : ବିହାରରେ ଏସଆଇଆର  ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ୨୪ ଜୁନ୍ ରେ ବିହାରରେ ୭.୮୯ କୋଟି ଭୋଟର ଥିଲେ ଯାହା ତାଲିକା କହୁଛି । କିନ୍ତୁ ଏବେ ସେଠାରେ ଭିନ୍ନ କଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି  ।   ଯେତେବେଳେ ୨୭ ଜୁଲାଇ ସୁଦ୍ଧା ୭.୨୪ କୋଟି ଭୋଟର ଥିଲେ, ଯାହା ୮% ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଏହା ୨୦୦୫ ଫେବୃଆରୀ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଇଥିବା ୨.୫% ହ୍ରାସ ତୁଳନାରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆନୁପାତିକ ଭାବରେ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ।  କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏ ନେଇ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ  କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିହାରରେ ଭୋଟର ତାଲିକାର ଏସଆଇଆର  ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ୭.୨୪ କୋଟି ଫର୍ମ ଦାଖଲ କରାଯାଇଛି  ।

ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୬୫  ଲକ୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୪ ଜୁନ୍ ରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ୮% କମ୍ ।  ଅର୍ଥାତ୍ ବିହାରରେ ଏସଆଇଆର  ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବାର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଏହା ଦାଖଲ ହୋଇଛି । ଯେତେବେଳେ ଏହା ୪୮ ଲକ୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍ ଗତ ବର୍ଷ ଦେଶରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ୬.୨% କମ୍ । ଏହା ୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ  ୨୦୨୦ ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ୧୨ ଲକ୍ଷ (୧.୬%) କମ୍ । 

ବିହାରରେ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହ୍ରାସ ଦେଖାଯାଉଛି , ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଦୁଇଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପରେ ରାଜ୍ୟରେ ଲଗାତାର ଦୁଇଟି ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଘଟୁଛି । ତଥାପି, ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଭୋଟର ତାଲିକା ୩୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଉଭୟ ପ୍ରକାରର ନିର୍ବାଚନରେ ହ୍ରାସର ଏହି ଧାରା ଜାରି ରହିଥିଲା । ରାଜ୍ୟ କିମ୍ବା ବିଧାନସଭାରେ ଲଗାତାର ଦୁଇଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ୨୦୦୫ ପରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିର୍ବାଚନରେ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।

କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏନେଇ ବିହାର ରେ ଭୋଟରଙ୍କ ତାଲିକା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।  ରାଜ୍ୟରେ ବିଧାନସଭା ଏବଂ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ଏହା ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।  କିନ୍ତୁ ଜାତୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ୧୯୭୭ -୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଅଂଶ ହୋଇଥିବା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀଗୁଡ଼ିକୁ ହଟାଇବା ପରେ, ତୃତୀୟ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପରେ ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା ।  

ସେହି ସମୟର ଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ  ୨୦୦୪ (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଗଠନ ପରେ ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ) ପରଠାରୁ ରାଜ୍ୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସମସ୍ତ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ୨୦୦୫ ଫେବୃଆରୀ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ମଧ୍ୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଦୁଇଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟତୀତ, ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସମସ୍ତ ଲଗାତାର ନିର୍ବାଚନରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି  । 

କିନ୍ତୁ ଏହାପରେ ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ଦୁଇଟି ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ, ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୫.୨୭ କୋଟିରୁ ୫.୧୩ କୋଟି (୨.୫%)କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ୨୦୦୫ ଧାରା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ବିହାରରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ହ୍ରାସ ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ତଥାପି, ଯଦି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ୨୦୨୦ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ (୭.୩୬ କୋଟି) କିମ୍ବା ୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ  (୭.୭୩ କୋଟି)  ତୁଳନାରେ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମ୍ ଦେଖାଯାଏ  ।

ଏବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବୟସ୍କଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ  କେତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।

ଯଦି ଆମେ ବାସ୍ତବରେ ଦେଖିବା ତେବେ  ଜୁନ୍ ୨୪ ତାରିଖରେ ୭.୮୯ କୋଟି ଭୋଟର ଥିଲେ ଏବଂ ଜୁଲାଇ ୨୭ ତାରିଖରେ ଏହା ୭.୨୪ କୋଟି ଭୋଟର ହୋଇଥିଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ୮% ହ୍ରାସ । ଏହା ୨୦୦୫ ଫେବୃଆରୀ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ୨.୫% ହ୍ରାସ ତୁଳନାରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆନୁପାତିକ ଭାବରେ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ।

କିନ୍ତୁ ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ  ଯେ ବିହାର ଭଳି ଏକ ରାଜ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ସହ  ୨୦୦୫ ରେ ମଧ୍ୟ ପଞ୍ଜିକୃତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ହ୍ରାସ (୨୦୦୩ ରେ ଶେଷ ଏସଆଇଆର ପରେ ଗୋଟିଏ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନର ଦୁଇ ବର୍ଷ ପରେ)  ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ରହିଥିଲା  ।  ଏହାର ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଦୃଷ୍ଟି ଦେଖିଲେ  ।  ୨୦୦୧ ରୁ ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ମଧ୍ୟରେ ବିହାରର ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟା ୨୮.୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।  

ଯେତେବେଳେ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟରୁ ପ୍ରବାସ ହାର ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଆଗାମୀ ଗୋଟିଏ ମାସରେ ଭୋଟର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ ।  ୨୪ ଜୁନରେ ୭.୮୯ କୋଟି ଭୋଟର ଥିଲେ ଏବଂ ୨୭ ଜୁଲାଇରେ ଏହା ୭.୨୪ କୋଟି ଭୋଟର ହୋଇଗଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ୮% ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଏହା ୨୦୦୫ ଫେବୃଆରୀ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ୨.୫% ହ୍ରାସ ତୁଳନାରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆନୁପାତିକ ଭାବରେ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ।

ତଥାପି, ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଏସଆଇଆର  ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାଇଥିବା ହ୍ରାସକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ଆହୁରି କିଛି ସମୟ ଅଛି । ୨୭ ଜୁଲାଇରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ଏକ ପ୍ରେସ୍ ବାର୍ତ୍ତା ରେ  କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଅଗଷ୍ଟ ୧ ରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦାବି ଏବଂ ଆପତ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକୃତ ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ପୁନଃ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ । ଅକ୍ଟୋବର ୧ କିମ୍ବା ତା’ପୂର୍ବରୁ ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଯୁବ ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ଯୋଡା ଯାଇପାରିବ ।

୨୦୦୫ ମସିହାରେ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣ ହୋଇପାରେ ଯେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ ସେହି ବର୍ଷର ଦୁଇଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରେ ପରିଚୟ ପତ୍ର (EPIC) ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୨୩ ଜୁଲାଇ, ୨୦୦୫ ରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ କହିଥିଲେ, "ଏହି ଅଭିଯାନ ଅଧୀନରେ, ସମସ୍ତ ନିର୍ବାଚନ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ସ୍ଥାୟୀ ଅନଲାଇନ୍ EPIC କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି । 

ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ସର୍ବାଧିକ ଭୋଟରଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ  କରିବା ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଦଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି । ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ EPIC କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଯଥାସମ୍ଭବ ଅଧିକ ଅଞ୍ଚଳକୁ କଭର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଭୋଟ ଦେବା ସମୟରେ ଭୋଟର ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ ବିକଳ୍ପ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଲେଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନପଡେ  । ଏହି ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩ ରେ ନିର୍ବାଚନ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ଘୋଷଣା ମଧ୍ୟରେ, EPIC କଭରେଜ୍ ୫୭% ରୁ ୬୭% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।