କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ପାକିସ୍ତାନ ଏକ ବଡ଼ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ଦେଇ ଗତି କରୁଛି ଏବଂ IMF ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଡ଼ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମିଳିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଦେଶର ସ୍ଥିତି ଖରାପ ରହିଛି । ମହଙ୍ଗାମାଡ଼ରେ ଜନତା ଛଟପଟ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଋଣ ବୋଝ ମଧ୍ୟ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । କିନ୍ତୁ ଏହାରି ଭିତରେ ଗତ କିଛି ଦିନ ତଳେ ପାକିସ୍ତାନର ସେନା ମୁଖ୍ୟ ଜେନେରାଲ ଆସିମ୍ ମୁନିର୍ ଏକ ବଡ଼ ଦାବି କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଆମେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଦେଶ ଉପରୁ ଋଣ ବୋଝ କମ୍ କରିଦେବୁ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ସମୃଦ୍ଧ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ହୋଇଯିବୁ ।" ନିଜର ଏହି ବୟାନ ସମୟରେ ସେ ଏକ ଖଜାନାର କଥା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ, ଯାହା ବେଲୁଚିସ୍ତାନ ପ୍ରଦେଶରେ ଥିବା ରେକୋ ଦିକ୍ ସୁନା ଖଣି । 

କେଉଁ ଖଣି ପାଇଁ ଗର୍ବ କରୁଛନ୍ତି ଆସିମ୍ ମୁନିର୍ ?

Advertisment

ଆସିମ୍ ମୁନିର୍‌ ପାକିସ୍ତାନୀ ଜଙ୍ଗ୍ ମିଡିଆ ଗ୍ରୁପକୁ ଦେଇଥିବା ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଦୁର୍ଲଭ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦର ଭଣ୍ଡାର ଉପରେ ବସିଛି, ଆମେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଆମର ଋଣ କମ୍ କରିଦେବୁ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ସମୃଦ୍ଧ ସମାଜ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ହୋଇଯିବୁ । ସେ ବେଲୁଚିସ୍ତାନ ପ୍ରଦେଶରେ ଥିବା ରେକୋ ଦିକ୍ ଖଣିକୁ ଏକ ଖଜାନା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷଠାରୁ ଆମେ ଅତିକମରେ ୨ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ବାର୍ଷିକ ଉତ୍ପାଦନ ଆରମ୍ଭ କରିଦେବୁ । ସେ ଆହୁରି ଏକ ବଡ଼ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଚୀନ୍ ଏଥିରେ ସାମିଲ ରୁହେ, ତେବେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅରବ ଅରବ ଡଲାର ରୋଜଗାର କରିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଜାତୀୟ ଋଣକୁ ଶେଷ କରାଯାଇପାରିବ ।

ପାକିସ୍ତାନକୁ ସଙ୍କଟରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିପାରେ ରେକୋ ଦିକ୍

ଆର୍ଥିକ ଦୁରାବସ୍ଥାର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ପାକିସ୍ତାନର ବେଲୁଚ୍ ପ୍ରଦେଶରେ ସୁନା ଓ ତମ୍ବାର ଅନେକ ଖଣି ରହିଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅର୍ଥନୀତିକୁ ହଠାତ୍ ଏକ ବଡ଼ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳିପାରିବ । ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏଠାରେ ଥିବା ଏହି ଖଣିଗୁଡ଼ିକରେ ଶହ ଶହ ଟନ୍ ସୁନା-ତମ୍ବା ଭରି ରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହେଉଛି ରେକୋ ଦିକ୍ ଖଣି, ଯାହାର ଉତ୍ତୋଳନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ସଙ୍କଟରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ । ତେବେ, ଏହି ଖଜାନା ବିଷୟରେ ଜଣାଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ପାକିସ୍ତାନ ଏହାର ବ୍ୟବହାର କରିପାରୁନାହିଁ ।

କୋଟି କୋଟି ଟନ୍ ସୁନାର ଭଣ୍ଡାର

ରଏଟର୍ସର ଏକ ପୁରୁଣା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନର ବେଲୁଚିସ୍ତାନ ହେଉଛି ସେହି ଅଂଶ ଯାହା ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବହୁତ ସମୃଦ୍ଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହା ଇରାନ ଏବଂ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସୀମା ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ସୁପ୍ତ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ପାଖରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ ଏଥିରେ କୋଟି କୋଟି ଟନ୍ ସୁନା-ତମ୍ବାର ଭଣ୍ଡାର ରହିଛି । ରିପୋର୍ଟରେ କରାଯାଇଥିବା ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ୫୯୦ କୋଟି ଟନ୍ ଖଣିଜ ଭଣ୍ଡାର ରହିଛି । ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ଏଠାରେ ପ୍ରତି ଟନ୍ ଖଣିଜ ଭଣ୍ଡାରରୁ ପ୍ରାୟ ୦.୨୨ ଗ୍ରାମ୍ ସୁନା ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୦.୪୧% ତମ୍ବା ମିଳିପାରେ । ପ୍ରାୟ ୩୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ୧୯୯୫ ମସିହାରେ ରେକୋ ଦିକରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚାରି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏଠାରୁ ୨୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ସୁନା ଏବଂ ୧୭୦୦ ଟନ୍ ତମ୍ବା ବାହାର କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଆଶା କରିଥିଲେ ଯେ ଖଣିରେ ୪୦ କୋଟି ଟନ୍ ସୁନା ମହଜୁଦ ଥାଇପାରେ । ଏହି ଖଣିରେ ଥିବା ସୁନାର ଆନୁମାନିକ ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୨ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା ।

ବ୍ଲୁମବର୍ଗର ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୨ର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନର ରେକୋ ଦିକ୍ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଅବିକଶିତ ତମ୍ବା ଏବଂ ସୁନା ଭଣ୍ଡାର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଯାହା ଅଧା ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ୨,୦୦,୦୦୦ ଟନ୍ ତମ୍ବା ଏବଂ ୨,୫୦,୦୦୦ ଆଉନ୍ସ ସୁନା ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ । ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ରେକୋ ଦିକ୍ ଖନନ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା, କାରଣ ପାକିସ୍ତାନ ବ୍ୟାରିକ୍ ଏବଂ ଆଣ୍ଟୋଫଗାଷ୍ଟା ପିଏଲସିକୁ ଏହାକୁ ବିକଶିତ କରିବା ପାଇଁ ଲାଇସେନ୍ସ ଦେବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲା । ସେବେଠାରୁ ଏହା ଉପରେ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବିବାଦ ଜାରି ରହିଛି । ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ୍ ଟାଇମ୍ସ ଅନୁଯାୟୀ, ରେକୋ ଦିକ୍ ପ୍ରକଳ୍ପର ମାଲିକାନା ପାକିସ୍ତାନର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଓ ପ୍ରାଦେଶିକ ସରକାରଙ୍କ ସହ କାନାଡାର ବ୍ୟାରିକ୍ ଗୋଲ୍ଡ ପାଖରେ ରହିଛି । ଏହାର ୫୦% ଅଂଶ ବ୍ୟାରିକ୍ ଗୋଲ୍ଡ ପାଖରେ ଅଛି, ଯେତେବେଳେ କି ବାକି ୫୦% ଅଂଶ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ବେଲୁଚିସ୍ତାନ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟା ଯାଇଛି ।

ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେବ ଏହି ଖଣିରେ ଖନନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ନେଇ ଅନେକ ରିପୋର୍ଟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୨ରେ ବେଲୁଚିସ୍ତାନରେ କୋଟି କୋଟି ଡଲାରର ବିବାଦୀୟ ରେକୋ ଦିକ୍ କପର୍ ଏବଂ ଗୋଲ୍ଡ ମାଇନ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶେହବାଜ ସରିଫଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବୈଠକ ହୋଇସାରିଛି । ଏହା ପରେ ଗତ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ରେ 'ଦ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନ୍'ର ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ସାଉଦି ଆରବର ପବ୍ଲିକ୍ ଇନଭେଷ୍ଟମେଣ୍ଟ୍ ଫଣ୍ଡ (PIF) ରେକୋ ଦିକ୍ ମାଇନିଂ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ୧୫% ଅଂଶଧନ କିଣିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଛି ।