ସଂଖ୍ୟା ବଢୁଛି ହେଲେ ଚିନ୍ତା କମୁନି ! ବାଘ ଦିବସରେ ଆସିଲା ଚମକାଇଦେଲା ଭଳି ତଥ୍ୟ; ଦେଶରେ ବଢୁଛି ହେଲେ ରାଜ୍ୟରେ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଛି ବାଘ ବଂଶ

କନକ ବ୍ୟୁରୋ: ଦେଶରେ ବଢ଼ୁଛି ବାଘ ସଂଖ୍ୟା । ଗତ ଚାରି ବର୍ଷରେ ଦେଶରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ୨୦୧୮ରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ୨୯୬୭ ଥିବାବେଳେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଘ୍ର ଦିବସରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ତାଲିକା । ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବ୍ୟାଘ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ ବନବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ରିପୋର୍ଟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି । ମୋଦି କହିଛନ୍ତି ବ୍ୟାଘ୍ର ଜନଗଣନାର ପରିଣାମ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରେମୀଙ୍କୁ ଖୁସି କରିଦେବ । ମୋଦି କହିଛନ୍ତି ଆଜି ଆମେ ଗର୍ବ ସହ କହିବା କି ପାଖାପାଖି ୩ହଜାର ବାଘ ଆମ ଦେଶରେ ଅଛନ୍ତି । ବାଘ ପାଇଁ ଭାରତ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନ । ତେବେ ଓଡିଶାରେ ଏହି ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଛି । ରାଜ୍ୟରେ ବାଘ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କରିଥିବା ଯୋଜନା ଫେଲ ମାରିଛି । ଗଣନା ଅନୁସାରେ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ବାଘ ଅଛନ୍ତି। ସେଠାରେ ୫୨୬ଟି, ତା’ପଛକୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ୫୨୪ଟି ଓ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ୪୪୨ଟି ବାଘ ଅଛନ୍ତି। ଛତିଶଗଡ଼ ଏବଂ ମିଜୋରାମରେ ବାଘସଂଖ୍ୟା ହ୍ରସ ପାଇଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶାରେ ବାଘସଂଖ୍ୟା ସ୍ଥିର ରହିଛି। ବାକି ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟରେ ବାଘସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଛି।

ତେବେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ୨୯କୁ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଘ୍ର ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ୨୦୧୦ରୁ ଲଗାତର ଭାବେ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ ରହିଛି ଫ୍ରେଶ ଇକୋଲୋଜୀ ଫର୍ ଟାଇଗରସ ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ୍ । ବାଘ ବାସସ୍ଥଳୀକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ସହ କିଭଳି ଏମାନଙ୍କର ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରିବ ତା ଉପରେ ଜୋର୍ ଦିଆଯାଉଛି । ଯଦିଓ ୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାରା ଦେଶରେ ଯେତିକି ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଥିଲା ଆଜିର ଦିନରେ ତାହା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି, ତଥାପି ବିପଦ ଏବେ ବି ପିଛା ଛାଡିନି । ତଥ୍ୟ କହୁଛି, ୨୦୧୮ରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ୨୯୬୭ ଥିବାବେଳେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, କିନ୍ତୁ ଓଡିଶାରେ ବାଘ ବଂଶ ଯେତିକି ଥିଲା ସେତିକି ରହିଛି । ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥାର କାରଣ ପାଲଟିଯାଇଛି ।

ଚକିତ କରିଦେଲା ଭଳି ତଥ୍ୟ ହେଲା, ୨୦ ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ୨ ଲକ୍ଷ ବାଘ ଥିଲେ । ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀ ବେଳକୁ ସଂଖ୍ୟା ଖସି ଆସିଲା ୧ ଲକ୍ଷକୁ । ଆଉ ଏହି ସମୟରେ ଭାରତରେ ଥିଲେ ୪୦ ହଜାର ବାଘ । ୧୯୭୨ ବେଳକୁ ସଂଖ୍ୟା ଖସି ଆସିଲା ୧୮୦୦ । ଯେତେବେଳେ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଟାଇଗର୍ ଆରମ୍ଭ କରାଗଲା । ୨୦୦୮ ବେଳକୁ ସଂଖ୍ୟା ଖସି ଆସିଲା ୧୪୦୦କୁ । ହେଲେ ଏବେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ୩୨୦୦ ବାଘ ଥିବା ବେଳେ ଭାରତରେ ଅଛନ୍ତି ୨୨୦୦ । ଅର୍ଥାତ୍ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଥିବା ବାଘ ସଂଖ୍ୟାର ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ଭାରତରେ ଅଛନ୍ତି । ବଡ କଥା ହେଉଛି, ବାଘଙ୍କ ଭିତରେ ଝଗଡା/ଗଣ୍ଡଗୋଳ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଦ ଆଣିଦେଇଛି । ଜାନୁୟାରୀ ୨୦୧୧ରୁ ସେପଟେମ୍ବର ୨୦୧୬ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ଆକ୍ରମଣରେ ଅଧିକ ବାଘଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଛି ।

image courtesy - pixabay.com

ଭାରତରେ ବାଘ ଶିକାର ସବୁଠାରୁ ଚିନ୍ତାଜନକ ବିଷୟ । ୨୦୧୪ରେ ୮୧, ୨୦୧୫ରେ ୨୫, ଏପ୍ରିଲ ୨୦୧୬ ସୁଦ୍ଧା ୨୮ । ଏଭଳି ତଥ୍ୟ ଲଗାତର ଭାବେ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଚିନ୍ତା ବଢାଇଛି । ସେହିଭଳି ବାଘଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ସଂକୁଚିତ ହେବା ମଧ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା କମିବା ପଛର ଗୋଟିଏ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ । ସହର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଓ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା ଯୋଗୁଁ ବାଘଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ପାଖାପାଖି ୯୩ ପ୍ରତିଶତ କମିଛି । ପ୍ରତିଦିନ ଦେଶରେ ୩୩୩ ଏକର ଜଙ୍ଗଲ କମୁଛି । କିଛି ବାଘ ଛୋଟ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶିକାରୀଙ୍କ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାକୁ ଲଗାତର ଭାବେ କମାଇଚାଲିଛି ।

ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ କହୁଛି, ପରସ୍ପରକୁ ଆକ୍ରମଣରେ ଯାଇଥିବା ୪୦୭ ବାଘଙ୍କ ଜୀବନ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ତେଲେଙ୍ଗାନା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଓଡିଶା, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଝାଡଖଣ୍ଡ ଓ ଛତିଶଗଡ ରାଜ୍ୟରୁ । ତେବେ ଓଡିଶାରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଥମିବାର ନାଁ ନେଉନି । ତେବେ ଓଡିଶାରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଥମିବାର ନାଁ ନେଉନି । ୨୦୧୫ରେ ଏନଟିସିଏ ଦେଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ଓଡିଶାରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ୨୮ । ହେଲେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏହି ସଂଖ୍ୟାକୁ ନେଇ ଆପତ୍ତି ଉଠାଇଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ଜଙ୍ଗଲରେ ପୁଣି ଗଣନା କରି ରାଜ୍ୟ ସରକାର କହିଥିଲେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ୪୦ । କ୍ୟାମେରା ଟ୍ରପିଂ ଓ ପଗ୍ ମାର୍କ ଆଧାରରେ ରାଜ୍ୟରେ ବାଘ ଗଣତି କରି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଯାହାକୁ ନେଇ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଓ ଏନଟିସିଏ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ବାଘକୁ ନେଇ ଓଡିଶା ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଛି । କାରଣ ମେଲାନିଷ୍ଟିକ୍ ଟାଇଗର୍ ଅର୍ଥାତ୍ କଳାବାଘ କେବଳ ଓଡିଶାରେ ଦେଖାଦେଉଥିବା ବେଳେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଧଳାବାଘ ମଧ୍ୟ ଓଡିଶାରେ ଅଛି । ନନ୍ଦନକାନନରେ କଳାବାଘ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ମଧ୍ୟ ପାଲଟିଛି ।