ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ କେତେବର୍ଷ ହେବ ଜେଲ, ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ କହୁଛି ଆଇନ
କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ଏବେ ଏବେ କେରଳର କୋଲ୍ଲମ ସେସନ କୋର୍ଟ ଜଣେ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ସାପ ଦ୍ୱାରା ଦଂଶନ କରାଇ ଜଣେ ଲୋକଙ୍କ ମାରିବା ଅଭିଯୋଗରେ ଦୁଇଥର ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଇଛନ୍ତି । କୋର୍ଟଙ୍କ ଏଭଳି ରାୟ ପରେ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡକୁ ନେଇ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଗୋଟିଏ ଧାରଣା ରହିଛି କି ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡର ଅର୍ଥ ଦୋଷୀକୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଜେଲରେ ରହିବାକୁ ପଡିବ । ମାତ୍ର ପ୍ରକୃତ ସତ୍ୟ ଅଲଗା କିଛି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡର ପ୍ରକୃତ ମତଲବ କ’ଣ ।
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ସାଧାରଣତ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନରେ ଏହି ଧାରାଣା ରହିଛି କି ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡର ଅର୍ଥ ୧୪ କିମ୍ବା ୨୦ ବର୍ଷ । ହେଲେ ଏହା ଆମମାନଙ୍କର ଭୂଲ ଧାରଣା । ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହେବା ଅର୍ଥ ଦଣ୍ଡ ପାଇଥିବା ଲୋକ ଯେତେଦିନ ବଞ୍ଚଥିବ ସେ ଜେଲରେ ରହିବ । ଯେତେବେଳେ କୌଣସି କୋର୍ଟ ଅପରାଧୀକୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରେ ଏହାର ଅର୍ଥ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇଥିବା ଅପରାଧୀ ତା ଜୀବନର ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଜେଲରେ ରହିବ । ଏନେଇ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଅନେକ ଥର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି ।
ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଏଭଳି ଭୁଲ ଧାରଣା ଏଥିପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି କାରଣ ଅନେକ ଥର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ କି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇ ୧୪-୨୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପୁଣି ଜେଲରୁ ମୁକୁଳି ଆସିଛି । ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁ କି ଏହା ପଛରେ କିଛି ଅଲଗା କାରଣ ରହିଛି । ରାଜ୍ୟ ସରକାର କିଛି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ମାପଦଣ୍ଡ ଆଧାରରେ କୌଣସି ଅପରାଧୀର ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରିପାରନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ କିଛି ଆଜୀବନ ଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ୧୪-୨୦ ବର୍ଷ ଜେଲରେ ରହି ମୁକୁଳି ପାରନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା (ଆଇପିସି) ର ଧାରା ୫୫ ଓ ୫୭ ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରିବାର ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଛି ।
ଆଇପିସିର ଧାରା ୫୭ ଆଜୀବନ ଦଣ୍ଡ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧ, ଏହି ଧାରା ମୁତାବକ କାରାଦଣ୍ଡର ବର୍ଷ ଗଣିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ୨୦ ବର୍ଷ କାରାଦଣ୍ଡ ସହିତ ସମାନ ଭାବେ ଗଣାଯାଏ । ଏହାର ଅର୍ଥ ନୁହେଁ କି ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡର ଅର୍ଥ ୨୦ ବର୍ଷ ଜେଲ । ଏହି ଗଣନାର ଆବଶ୍ୟକତା ସେତେବେଳେ ପଡିଥାଏ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଅପରାଧୀଙ୍କୁ ଦୁଇଥର ଆଜୀବନ କରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଏ ।
ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ ଗମ୍ଭୀର ଅପରାଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଆଇପିସି ଧାରା ୧୮୬୦ ରେ ଆପରାଧୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ବାବଦରେ ବିସ୍ତାର ଭାବେ କୁହାଯାଇଛି । ଏହାସହ ଆଇପିସିର ଧାରା ୫୩ ରେ କେତେ ପ୍ରକାର ଦଣ୍ଡ ରହିଛି ତାହା ବି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଆଇପିସିରେ ମୁଖ୍ୟତ ୫ ପ୍ରକାର ଦଣ୍ଡର ପ୍ରାବଧାନ ରହିଛି । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡ, ଆଜୀବନ କାରାବାସ, କାରାବାସ, ସଂପତି ଜବତ ଓ ଜରିମାନା ଭଳି ଦଣ୍ଡ ରହିଛି ।ଆଜୀବନ କାରାବାସର ଅର୍ଥ ଯେତେଦିନ ଅପରାଧୀ ବଞ୍ଚି ରହିଛି ସେତେଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଜେଲରେ ରହିବ । ହେଲେ ସରକାର ଏହି ଦଣ୍ଡକୁ କୋହଳ କରିପାରିବେ । ଦଣ୍ଡ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଂହିତା ୧୯୭୩ (ସିଆରପିସି) ର ଧାରା ୪୩୩ କ୍ରମରେ ସରକାର ଅପରାଧୀଙ୍କ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରିପାରିବାର ପ୍ରାବଧାନ ରହିଛି । ସରକାର ସିଆରପିସିର ଧାରା ୪୩୩ ମୁତାବକ ଏହି ୪ ପ୍ରକାର ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରିପାରିବେ ।
ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା (୧୮୬୦ ର ୪୫) ଧାରା ମୁତାବକ ଅପରାଧୀର ଦଣ୍ଡକୁ କୋହଳ କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇଥିବା ଲୋକ ଉପରେ ଜରିମାନା ଲଗାଇ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରାଯାଇ ପାରିବ ।
କଠିନ କାରାଦଣ୍ଡ ପାଇଥିବା ଅପରାଧୀ କିଛିଦିନ ଜେଲରେ ରହିବା ପରେ ତା ଠାରୁ ଜରିମାନା ଆଦାୟ କରାଯାଇ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରାଯାଇ ପାରିବ ।
ସାଧାରଣ ଜେଲ ଦଣ୍ଡକୁ ଜରିମାନା ଲଗାଇ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରାଯାଇ ପାରିବ
ଏହି ପ୍ରାବଧାନ କ୍ରମରେ ସରକାର ଅପରାଧୀଙ୍କ ଦଣ୍ଡ କୋହଳ କରିପାରିବେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅପରାଧୀର ଭଲ ଆଚରଣ ଆଧାରରେ ବି ଅପରାଧୀର ଦଣ୍ଡକୁ ସରକାର କୋହଳ କରିପାରିବେ ।