ସେନାରୁ ଚାକିରୀ ଛାଡି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଜେମିନ୍ ସର୍କସ । ୪୦ ଘୋଡା ଓ ୩୦ ସିଂହକୁ ସର୍କସରେ କରିଥିଲେ ସାମିଲ । ଜାଣନ୍ତୁ ଜେମିନ୍ ସର୍କସର ମାଲିକ ଶଙ୍କରନଙ୍କ କାହାଣୀ
କନକ ବ୍ୟୁରୋ : ଜେମିନି ଏବଂ ଜମ୍ବୋ ସର୍କସ । ୯୦ଦଶକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଘରେ ଘରେ ପରିଚିତ ଥିଲା ଏହି ସର୍କସ । ଏହାର ମାଲିକ ଦିବଙ୍ଗତ ଜେମିନି ଶଙ୍କରନ ସର୍କସ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କେତେ ଯେ ସଂଘର୍ଷ କରିଛନ୍ତି ତାହା ଶୁଣିଲେ ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବେ । ବ୍ୟବସାୟରେ ଭାଗ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ପରେ ସେନା ବାହିନୀ ଛାଡ଼ି ସର୍କସରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି ଶଙ୍କରନ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ନଜର ପକାଇବା ତାଙ୍କ ସଂଘର୍ଷର ପୁରା କାହାଣୀ ଉପରେ..
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ନିଜର ସର୍କସ ପାର୍ଟିରେ ୪୦ ସିଂହ, ୩୦ ଘୋଡ଼ା, ୨୦ ହାତୀ, ୧୫ ବାଘ, ୬ ଓଟ, ୩ଟି ଭାଲୁ, ୩ଟି ଜିରାଫ ଏବଂ ୨ଟି ସମୁଦ୍ର ସିଂହ ରଖିଥିଲେ । ଏମିତି ଲାଗୁଥିଲା ଯେମିତି ଆପଣ ନନ୍ଦନକାନରେ ଅଛନ୍ତି । ଏତେ ପଶୁଙ୍କୁ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଦେଖିବାକୁ ପାଉଥିଲେ ଲୋକେ । ଭାରତରେ ସର୍କସ ଦୁନିଆର ଗ୍ରାଣ୍ଡଫାଦର କୁହାଯାଏ । ତେବେ ଶଙ୍କରନଙ୍କ କଥା ଯଦି କହିବା ତାହେଲେ ସେ ୧୯୨୪ ଜୁନ୍ ୧୩ ତାରିଖରେ କେରଳର କନ୍ନୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ଶଙ୍କରନ ଚତୁର୍ଥ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଥିଲେ ସେବେଠାରୁ ସର୍କସ କରିବା ପାଇଁ ମନରେ ଆଶା ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ । କିଟୋନି ସର୍କସ ଦେଖିବାକୁ ଯାଇଥିବାବେଳେ ସେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ବାପାଙ୍କୁ ଏହି କଥା କହିବା ପାଇଁ ଡରିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ସେ ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଥିଲେ ସେତେବେଳେ ବାପାଙ୍କୁ କହିଥିଲେ କି, ଏକ୍ରୋବେଟିସ ଶିଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ପୁଅର କଥା ଶୁଣିବା ପରେ ବାପା ତାଙ୍କୁ ପଢ଼ାଇବା ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ । ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ମାର୍ଶଲ ଆର୍ଟ ଏବଂ ଏକ୍ରୋବେଟିକ୍ସ ଶିଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଆଉ ୩ ବର୍ଷ ପରେ ଥଲାସୋରୀ କୁନିକ୍କାନାନଙ୍କଠାରୁ ସର୍କସ ଶିଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ତେବେ ସର୍କସ ଶିଖିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ସଫଳ ହେବାର ବିଶ୍ୱାସ ଆସିନଥିଲା । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏଥିରେ ବଡ଼ଧରଣର କ୍ଷତି ସହିଥିଲେ । ପରେ ୧୯୪୨ରେ ସେନାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ତାଙ୍କ ମନ ବୁଝିନଥିଲା । ଶେଷରେ ୧୯୪୬ରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଯେତେବେଳେ ଫେରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ସର୍କସ ଗୁରୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ପରେ ଶିଷ୍ୟ ଏମ.କେ.ରମନଙ୍କଠାରୁ ସର୍କସ ଶିଖିଥିଲେ । ୧୯୪୮ରେ କୋଲକାତାର ବାସଁ ଲାୟନ ସର୍କସରେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କର ଦରମା ୩ଶହ ଟଙ୍କା ଥିଲା । ପରେ ଏଠାରୁ ଯାଇ ନ୍ୟାନାଲ ସର୍କସ ଏବଂ ରାମନ ସର୍କସରେ ୫ ବର୍ଷ କାମ କରିଥିଲେ । ପରେ ମନରେ ଭାବିଥିଲେ କି, ନିଜେ ଏକ ସର୍କସ ପାର୍ଟି କରିବା ପାଇଁ । ୧୯୫୧ରେ ଶଙ୍କରନଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ପୂରଣ ହୋଇଥିଲା । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଜୟ ସର୍କସକୁ ୬ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ କିଣିଥିଲେ । ନିଜର ରାଶି ଅନୁସାରେ ନାମକୁ ମଧ୍ୟ ରଖିଥିଲେ । ୧୯୫୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ତାରିଖରେ ପ୍ରଥମ ସର୍କସ ଗୁଜୁରାଟର ବିଲିମୋରାରେ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଶଙ୍କରଙ୍କୁ ୨୭ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ସେ କିଛି ପଶୁଙ୍କୁ ରାଜା ପରିବାର ପାଖରୁ କିଣିଥିଲେ ଆଉ କିଛି ରାଜାଙ୍କ ଅମଳ ଶେଷ ହେବାକୁ ଥିବାବେଳେ ସେମାନେ ଦାନ କରିଥିଲେ । ଏପରିକି ଅନେକ ପଶୁ ମଧ୍ୟ ବିଦେଶରୁ କିଣିଥିଲେ ଶଙ୍କରନ । ୧୯୬୪ ମସିହାରେ ୟୁଏସଏସଆରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସର୍କସ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତୀୟ ସର୍କସଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଜେମିନି ସର୍କସ ଭାଗ ନେଇଥିଲା । ବଲିଉଡ ଫିଲ୍ମ ‘ମେରା ନାମ ଜୋକର’ ଜେମିନି ସର୍କସରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ବଡ଼ ବଡ଼ ରାଜନେତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଉପଭୋଗ କରିଛନ୍ତି । ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ, ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ, ମୋରାଜୀ ଦେଶାଇ ପ୍ରମୁଖ ଜେମିନି ସର୍କସ ଦେଖିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଯାଉଥିଲେ । ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସର୍କସ କମ୍ପାନୀ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ସେହିବର୍ଷ ଗାନ୍ଧୀ ଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍କସ ପାର୍ଟି ଜମ୍ବୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଦି ଗ୍ରେଟ୍ ସର୍କସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ଜେମିନି ଶଙ୍କରନ ସର୍କସ କମ୍ପାନୀର ମାଲିକ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ । ପରେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଚଳାଇଥିଲେ ।
ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ହେଉଛି କି, ୧୯୯୮ ମସିହାରୁ ଭାରତ ସରକାର ସର୍କସରେ ପଶୁଙ୍କୁ ନେଇ ସୋ କରିବା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଥିଲେ । ଯାହାଫଳରେ ଲୋକଙ୍କ ସର୍କସ ଦେଖିବାର ରୁଚି ଧିରେ ଧିରେ କମିବାରେ ଲାଗିଥିଲା । ପରେ ସର୍କସ ଦେଖାଉଥିବାବେଳେ କଳାକାରଙ୍କ ପ୍ରାଣ ମଧ୍ୟ ଚାଲିଯାଉଥିଲା । ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସର୍କର୍ସ ଚାଲୁଥିବାବେଳେ କଳାକାରଙ୍କ ପ୍ରାଣହାନୀ ଖବର ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଥିଲା । ଯେଉଁ କାରଣରୁ ୨୦୧୩ ରେ ଏଥିରେ କାମ କରୁଥିବା କଳାକାରଙ୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗିଥିଲା । ଜେମିନି ଶଙ୍କରନଙ୍କ ସର୍କସ ପାଟି କେବଳ ଭାରତ ନୁହେଁ ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ସୋ ଦେଖାଇଛି । ଆଉ ଅନେକ ନାଁ ମଧ୍ୟ କମେଇଛି । ଭାରତର ତକ୍ରାଳିନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଟେଲିଗ୍ରାମ ପାଇବା ପରେ ବିହାର ସେ ସରିବା ପରେ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଟ୍ରେନର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ଏଭଳି ଅନେକ ସର୍କସ ସହ ଜଡ଼ିତ ଜେମିନି ଶଙ୍କରନଙ୍କ ଅନେକ କାହାଣୀମାନ ଭିତରେ ଶେଷ ହୋଇଛି ଶଙ୍କରନଙ୍କ ଜୀବନ କାହାଣୀ । ।