ବିଜେପୁର ପାଇଁ କାହାର ଚାଲ୍ କଣ? କାହାକୁ ନେଇ କିଏ ଖେଳୁଛି ଚାଲ୍, କିଏ ଆଗରେ କିଏ ପଛରେ? ପଢନ୍ତୁ ପୁରା ବିଶ୍ଳେଷଣ ।

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ, ବିଜେପୁର ଉପ-ନିର୍ବାଚନ ରାଜ୍ୟ ରାଜନୀତି ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ୨୦୧୯ ନିର୍ବାଚନ ଆଗରୁ ଏହା ହେବ ସେମିଫାଇନାଲ । କେଉଁ ଦଳର ଲୋକପ୍ରିୟତା କେତେ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ କଣ ଅଛି, ତାର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ପାଲଟିଛି ବିଜେପୁର ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ।

ଯଦିଓ ନିର୍ବାଚନ ଗୋଟିଏ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ସୀମିତ ରହିଛି, ତଥାପି ନେତାଙ୍କର ଭାଗ୍ୟ ବା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏଠି ଲାଗିଛି ବାଜିରେ । କାରଣ, ରାଜ୍ୟର ତିନି ପ୍ରମୁଖ ରାଜନୈତିକ ଦଳଙ୍କର ଏହି ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ଶକ୍ତି ରହିଛି, ପ୍ରତି ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏଠି ପତିଆରା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ । ତେଣୁ କଡା ଟକ୍କର ମଧ୍ୟରେ ଯିଏ ଜିତିବ, ୨୦୧୯ ପାଇଁ ଏକ ଅନୁକୁଳ ବାତାବରଣ ତିଆରି କରିପାରିବ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି ।

ବିଜେପୁର ଉପନିର୍ବାଚନ ଆଗରୁ ଦଳବଦଳ ରାଜନୀତି କିନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟ ରାଜନୀତିକୁ ସରଗରମ କରିଛି । କେଉଁ ଦଳରୁ କେତେବେଳେ କିଏ କାହା ପଟକୁ ଡେଉଁଛି ତାହା ଆକଳନର ବାହାରେ । କାରଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ବିଜେପୁର ଦଖଲ କରିବା । ଦଳବଦଳରେ ପ୍ରଥମ ଚେହେରା ଭାବେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲେ ରୀତା ସାହୁ । କଂଗ୍ରେସର ଦିବଂଗତ ବିଧାୟକ ସୁବଳ ସାହୁଙ୍କର ପତ୍ନୀ ହେଉଛନ୍ତି ରୀତା ସାହୁ । ନବୀନ ନିବାସରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ବିଜେଡିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସେହିଭଳି ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି, ପୂର୍ବତନ ବିଜେଡି ବିଧାୟକ ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କୁ ନିଜ ପଟକୁ ନେଇ ଲଢେଇ ବର।ବର କରିଥିଲା । ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଦଳକୁ ଆସିବା ଦିନଠାରୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିବା ବିଜେପି ବରଗଡ ଜିଲ୍ଲା ସଭାପତି ନାରାୟଣ ସାହୁ ବିଜେଡିରେ ସାମିଲ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ଏହାରି ଭିତରେ ନବୀନ କିନ୍ତୁ ବିଜେପୁରକୁ ନେଇ ମାଷ୍ଟରଷ୍ଟ୍ରୋକ ମାରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ଘୋଷଣା ପରେ ଘୋଷଣା କରି ବିଜେପୁରରେ ଦଳ ପାଇଁ ଏକ ବାତାବରଣ ତିଆରି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି । ସବୁଠାରୁ ବଡ ଘୋଷଣା ସ୍ୱରୁପ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିଜେପୁରକୁ ଏନଏସସିର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ଘୋଷଣାର ଲମ୍ବା ତାଲିକା ବି ରହିଛି ।

ବିଜେପୁର ଉପନିର୍ବାଚନରେ ବିକାଶ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ମୁଦ୍ଦା ହେବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି । ଉଭୟ ଦଳ ବେଶ ଭଲ ଭାବେ ଜାଣିଛନ୍ତି, ବିକାଶକୁ ନେଇ ହିଁ ବିଜେପୁରରେ ହେବ ଲଢେଇ । ଏହାସହ ଜାତି ସମୀକରଣ ଓ ଚାଷୀ ଏବଂ ବୁଣାକାରଙ୍କ ପ୍ରସଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ବେଶ ମହତ୍ୱ ରଖିବ ।

ଆସନ୍ତା ବିଜେପୁର ଉପନିର୍ବାଚନରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭିଭିପିଏଟି(ଭୋଟର୍ ଭେରିଫାଏବଲ୍ ପେପର୍ ଅଡିଟ୍ ଟ୍ରେଲ୍) ମେସିନ୍ ବ୍ୟବହାର ହେବ। ବୁଥରେ ଇଭିଏମ୍ ସହିତ ଭିଭିପିଏଟି ମେସିନ୍ ଲାଗିବ। ମତଦାତା ଦେଇଥିବା ଭୋଟଟି ଇଭିଏମରେ ଠିକ୍ ଭାବେ ଦରଜ ହେଲା କି ନାହିଁ, ତାହା ଏହି ମେସିନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଣାପଡ଼ିବ। ସଂପୃକ୍ତ ଭୋଟର୍ ନିଜ ଭୋଟ୍ ସେ ଦେଇଥିବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ଯାଇଛି କି ନାହିଁ, ବୁଥରେ ହିଁ ସେ ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇପାରିବ। ଏହା ଫଳରେ ଇଭିଏମ୍ ଟାମ୍ପରିଂ ନେଇ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଆଉ ରହିବ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି।

ବିଜେପୁର ଉପ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ କେବଳ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଘୋଷଣା କରିଛି । କଂଗ୍ରେସର ଦିବଂଗତ ବିଧାୟକ ସୁବଳ ସାହୁଙ୍କ ପତ୍ନୀ ରୀତା ସାହୁଙ୍କୁ ବିଜେଡି ଟିକେଟ ଦେବ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମୋ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବିଜେପି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ  ବିଜେଡି ବିଧାୟକ ଥିଲେ, ୨୦୧୪ରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ୧୮ ହଜାର ଭୋଟ ପାଇଥିଲେ । କିଏ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାର୍ଥୀ ହେବ, ତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ ଅନ୍ୟ ରାଜନୈତିକ ଦଳଙ୍କର ଭାଗ୍ୟ । ପୂର୍ବତନ ବିଧାୟକ ରିପୁନାଥ ସେଠ ଆଉ ପ୍ରଣୟ ସାହୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଛି ଛକାପଂଝା ।

ବିଜେପୁରରେ ହେଉଥିବା ଲଢେଇ ତିନି ପ୍ରମୁଖ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ଶୀର୍ଷ ସ୍ତରୀୟ ନେତାଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ମାନର ପ୍ରଶ୍ନ ଥିବା ବେଳେ, ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରର ନେତୃତ୍ୱଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ପ୍ରସନ୍ନ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ, ଶ୍ରମମନ୍ତ୍ରୀ ସୁଶାନ୍ତ ସିଂ ଏବଂ ବୟନଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ନେହାଙ୍ଗିନୀ ଛୁରିଆ ବରଗଡ ରାଜନୀତିର ଜଣେ ଜଣେ ଟାଣୁଆ ଚେହେରା । ଖାସ କରି ବରଗଡ ରାଜନୀତିରେ ବିଜେଡିର ତିନି ଚେହେରା ନିଜ ଭିତରେ କିଭଳି ସମନ୍ୱୟ ରଖି ଆଗକୁ ବଢୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଭିକ୍ଷତାକୁ ଦଳ କିଭଳି ବ୍ୟବହାର କରୁଛି, ତାହା ମଧ୍ୟ ରହିବ ନଜରରେ ।

ସାରା ଦେଶରେ ମୋଦି ଲହର ଆଉ ଓଡିଶାରେ ନବୀନଙ୍କ ଯାଦୁ ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ବିଜେପୁରରେ କିନ୍ତୁ କଂଗ୍ରେସ ନିଜ ଦମ୍ ଦେଖାଇଥିଲା । ଲଗାତର ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ ବିଜେପୁର ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ସୁବଳ ସାହୁ । ୧୨ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଥିଲେ ବିଜେପୁର ମୈଦାନରେ । ହେଲେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇ ବାଜି ମାରିଥିଲେ ସୁବଳ ।

୨୦୦୯ରେ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେଡି ଆଉ ବିଜେପି ମେଂଟ ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥାଏ । ଉଭୟ ଦଳ ନିଜ ନିଜ ଦମରେ ଲଢୁଥିଲେ ନିର୍ବାଚନ । ହେଲେ ଏଠି ବି ବାଜି ମାରିଥିଲେ ସୁବଳ ସାହୁ । ଲଗାତର ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ବିଧାନସଭାକୁ ହୋଇଥିଲେ ନିର୍ବାଚିତ ।

୨୦୦୪ରେ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେଡି ଆଉ ବିଜେପି ମେଂଟରେ ଲଢୁଥିବା ସତ୍ୱେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସୁବଳ ସାହୁ କଂଗ୍ରେସ ବିଧାୟକ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ବିଜେପୁର ଲଢେଇ ପାଇଁ ୮ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଥିଲେ ନିର୍ବାଚନ ମୈଦାନରେ । ୬୬ ହଜାର ୪୦୭ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟ ସହ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବିଧାନସଭାକୁ ଆସିଥିଲେ ସୁବଳ ସାହୁ ।

୨୦୦୦ରେ ରାଜ୍ୟରେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଥିବା ବିଜେଡି-ବିଜେପି ମେଂଟ । ପ୍ରାର୍ଥୀ ଥିବା ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବିଧାନସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ବିଜେଡି ଟିକେଟରେ ସେ ହୋଇଥିଲେ ନିର୍ବାଚିତ । ବିଜେପୁର ନିର୍ବାଚନରେ ଥିଲେ ମୋଟ ୫ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀ । ବିଜେଡିରୁ ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଲଢୁଥିବା ବେଳେ କଂଗ୍ରେସରୁ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଥିଲେ ରିପୁନାଥ ସେଠ । ୫୭ ହଜାର ୨୯୮ ଅର୍ଥାତ୍ ୫୩.୯୯ ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ ପାଇ ଅଶୋକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୯୯୦ରୁ ୨୦୧୪ ଯାଏଁ ହୋଇଥିବା ନିର୍ବାଚନ ଉପରେ ଯଦି ନଜର ପକାଇବା ତେବେ ୧୯୯୦ରେ ଜନତା ଦଳ ଟିକେଟରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିବା ନିକୁଂଜ ବିହାରୀ ସିଂ ସର୍ବାଧିକ ଭୋଟ ପାଇଥିଲେ । ୧୯୯୦ରେ ବିଜୟୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ୬୩.୫୪ ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ ପାଇଥିବା ବେଳେ, ୧୯୯୫ରେ ୩୫.୩୩ ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ ପାଇ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ରିପୁନାଥ ସେଠ ।