ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଗାନ୍ଧୀ ସହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ : ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ବୀର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ।
ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ମଉଡମଣି ଅମର ସହିଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ବୈପାରୀଗୁଡା ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ମାଲକାନଗିରି ତାଲୁକର କୋଲାବ ନଦୀକୂଳରେ ତେନ୍ତୁଳିଗୁମ୍ମା ଗ୍ରାମରେ ୧୮୯୯ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ଦିନ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏକ ଆଦିବାସୀ ପରିବାରରେ । ପିତାଙ୍କ ନାମ ପଦ୍ମନାଭ ନାୟକ । ସେ ଥିଲେ ଜୟପୁର ରାଜାଙ୍କର ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ,ମୁସ୍ତାଦାର ନାମରେ କଥିତ ୪ ଟି ଗ୍ରାମର ମୁଖିଆ । ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କର ଥିଲେ ଦୁଇଭାଇ ଓ ଗୋଟିଏ ଭଉଣୀ । ଭାଇଙ୍କର ନାମ ଥିଲା ସନିଆ ନାୟକ ଓ ଧନ ନାୟକ । ଜଣେ ମୁସ୍ତାଦାରଙ୍କର ପୁଅ ହୋଇଥିବାରୁ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କର କିଛି ଅଭାବ ନଥିଲା । ମାତ୍ର ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଥିଲେ ଭିନ୍ନ ଉପାଦାନରେ ଗଢା । ଚାଷଜମିରେ ହାଡଭଙ୍ଗା କାମ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁଙ୍କୁ ଚରାଇବାରେ ସେ ଆନନ୍ଦ ପାଉଥିଲେ । ପାଠପଢାରେ ତାଙ୍କର ତିଳେମାତ୍ର ଆଗ୍ରହ ନଥିଲା । ସେ ୧୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସାନଗୁମ୍ମା ଗ୍ରାମର ଘାସି ଭୂମିଆଙ୍କର କନ୍ୟା ମଙ୍ଗୁଳିଙ୍କ ସହ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ବିବାହର ଦେଢ ବର୍ଷ ପରେ ରଘୁନାଥ ନାମ୍ନୀ ଏକ ପୁତ୍ରସନ୍ତାନର ଜନକ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ କୌଶଲ୍ୟା ନାମ୍ନୀ କନ୍ୟାର ପିତା ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ।
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଅଖ୍ୟାତ ଗ୍ରାମଟି ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପାହାଡଦ୍ୱାରା ପରିବେଷ୍ଟିତ ହୋଇଥିବାରୁ ସେ ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ ଲାଳିତ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲେ । ଯାହା ୮୩ ଭାଗ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବାସସ୍ଥଳୀ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସେମାନେ ବହୁ ଭାବରେ ମହାଜନ, ମୁସ୍ତାଦର,ଜୟପୁର ରାଜାଙ୍କର ଅମଲା ଓ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଶାସକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶୋଷିତ ହେଉଥିଲେ । ଏପରି ଶୋଚନୀୟ ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଦୁଃଖରେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡିଥିଲେ । ମୁଖମଣ୍ଡଳରେ ନା ଥିଲା ସୁଖର ଚିହ୍ନ ନା ଥିଲା ସ୍ୱାଧୀନତାର ମୁକ୍ତ ହିଲ୍ଲୋଳର ସ୍ପନ୍ଦନ । ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ରମ୍ଭା ବିଦ୍ରୋହର ନେତା ଆଲୁରୀ ସୀତାରାମ ରାଜୁଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ବିଦ୍ରୋହୀ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ । ସେଠାକାର ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଅବସ୍ଥାର କିପରି ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିବ,ସେଥିପାଇଁ ଏକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଅପେକ୍ଷାରେ ସେ ରହିଥାନ୍ତି । ଶେଷରେ ସୁଯୋଗଟିଏ ତାଙ୍କ ହାତକୁ ଆସିଲା ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ସେ ମୁସ୍ତାଦାର ହୋଇଥିଲେ । ଉକ୍ତ ପଦବୀରେ ରହି ତାଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳର କିଛି ଉନ୍ନତି ଆଣି ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ସେହି ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରଗତି ଆଶାନୁରୂପ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ ତାଙ୍କର ମାନସିକ ଅବସ୍ଥା ପୂର୍ବପରି ବେଦନା ଜର୍ଜରିତ ହୋଇଥିଲା । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁଯୋଗ ଆସିଥିଲା । ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିବାର ବାର୍ତ୍ତା ପହଞ୍ଚିଥିଲା ସୁଦୂର କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ।
କଂଗ୍ରେସର ବାର୍ତ୍ତା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବା ଫଳରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଉକ୍ତ ଦଳ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ଚାରିଅଣା ଦେଇ ସାଧାରଣ କଂଗ୍ରେସ ସଭ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ତେନ୍ତୁଳିଗୁମ୍ମା ପ୍ରାଥମିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ସଭାପତି ଓ ପରେ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ଜଣେ ସଦସ୍ୟଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ପରେ ସେ କଂଗ୍ରେସ ବାର୍ତ୍ତା ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏପରି ଭାବରେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କୁ “ମାଲକାନଗିରି ଗାନ୍ଧୀ” ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା । ୧୯୪୦ ମସିହାର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ମାତିଲ୍ ଅଞ୍ଚଳର ଜଣେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ଭାବରେ ମନୋନୀତ ହୋଇ ନ’ମାସ ସଶ୍ରମ କାରାଦଣ୍ଡ ଭୋଗିଥିଲେ ।
୧୯୪୨ ମସିହାରେ ସେ କାରାଗାରରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ପରେ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ଭାରତ ଛାଡ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେଇ ତାକୁ ସାଫଲ୍ୟମଣ୍ଡିତ କରିବାପାଇଁ ସେ ବଜ୍ର ଶପଥ ନେଇଥିଲେ । ବନପ୍ରାନ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ଗାଁକୁ ଯାଇ ସେ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେବାପାଇଁ ଲୋକଙ୍କୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଆହ୍ୱାନରେ ଅଗଷ୍ଟ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନ ଶହ ଶହ ଆଦିବାସୀ ଆଦିବାସୀ କଂଗ୍ରେସ ପତାକା ଧରି ମାତିଲଥାନା ଦଖଲ ପାଇଁ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ସେଠାରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକଭ୍କୁ ପୋଲିସ୍ ଲାଠିପ୍ରହାର କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ସେ ଅଚେତ୍ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଚେତା ଫେରିବା ପରେ ସେ ଘରକୁ ବାହୁଡିଥିଲେ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨ ତାରିଖ ଦିନ ତାଙ୍କୁ ପୋଲିସ୍ ଗିରଫ କରି ବ୍ରହ୍ମପୁର ଜେଲକୁ ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲେ । ଶେଷରେ ୧୯୪୩ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ରେ ଜେଲରେ ତାଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟକୁ ଯାଉଥିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କର ଶେଷୋକ୍ତି ଥିଲା, “ଯେବେ ଆକାଶରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ର ଅଛି,ଦେଖିବ ରହିଥା,ସ୍ୱରାଜ ନିଶ୍ଚୟ ଆସିବ । ଏକଥା ଫିଟିବାର ନୁହେଁ,ଏବେ ଦେଖାଅ କେଉଁଠି ତୁମର ଫାଶୀ ଖୁଣ୍ଟ ।