ଶ୍ରୀ ବଳଭଦ୍ରଙ୍କ ରଥ : ତାଳଧ୍ୱଜ
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ରଥର ଅନ୍ୟ ନାମ- ଲଙ୍ଗଳଧ୍ୱଜ ବା ହଳଧ୍ୱଜ
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ କାଠର ସଂଖ୍ୟା- ୭୩୧
ରଥର ଉଚ୍ଚତା- ୪୫ ଫୁଟ (ପୂର୍ବ ଉଚ୍ଚତା-୨୨ ହାତ)
ରଥ ଚକର ସଂଖ୍ୟା-୧୪
ରଥର ଆବାରଣ-ରକ୍ତ ଓ ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ
ରଥର ଅଧିଶ୍ୱର ଦେବତା- ଶ୍ରୀ ବଳଭଦ୍ର, ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ରାମ ଓ କୃଷ୍ଣ
ରଥର ଆୟୁଧ-ହଳ ଓ ମୂଷଳ
ସାରଥୀର ନାମ- ମାତଳୀ
ରଥ ରକ୍ଷକ- ବାସୁଦେବ ଓ ଭାସ୍କର
ରଥ ଦଉଡିର ନାମ- ବାସୁକୀ
ରଥ ଦେବୀ- ଜୟଦୁର୍ଗା
ରଥ ଭୈରବ- କ୍ଷେତ୍ରପାଳ
ରଥ ଶିରରେ- ଅନନ୍ତ ନାଗ
ରଥର ଅଶ୍ୱ- ୪(ଶଂଖ, ସୁଚିତ୍ର, ଅଙ୍ଗଦ,ମେଘନାଦ)
ରଥ ଗନ୍ଧର୍ବ- ହୁ, ହୁ
ରଥ ନେତର ନାମ- ଉନ୍ମନି
ରଥର ଦ୍ୱାରପାଳ-ନନ୍ଦ ଓ ସୁନନ୍ଦ
ରଥର ଋଷି ପଟାରେ- ଅଙ୍ଗିରା,ପୌଲସ୍ତ୍ୟ, ପୁଲହ, ଅଗସ୍ତି, କୃଷ୍ଣ, ମୁଦଗଲ, ଆତ୍ରେୟ ଓ କାଶ୍ୟପ
ରଥ ଦଧିନଉତିର ନାମ- ଭୁବନ କୋଷ
ରଥ ମୁର୍ଦ୍ଧାରେ-କେତୁ ଭଦ୍ରା
ରଥର ଚର ଦେବତା- ବ୍ରହ୍ମା ଓ ଶିବ
ରଥ ଚାରଣ- ମହାସିଦ୍ଧ ଓ ଉଲେମା
ରଥର ଗର୍ଭାଧ୍ୱୀଶ୍ୱରୀ ଅଷ୍ଟ ଶକ୍ତି- ତୁଙ୍ଗୀ, ଚୁଙ୍ଗ ଭାଦ୍ରା,ପ୍ରଭା , ସୁପ୍ରଭା, ଧାତ୍ରୀ, ବିଧାତ୍ରୀ, ନନ୍ଦା, ସୁନନ୍ଦା
ରଥର ଭଦ୍ରପୀଠ- ଅଷ୍ଟଦଳ ପଦ୍ମ
ରଥର ଶୂନ୍ୟ ଚକ୍ରର ନାମ-କାଳ ସଂହାର
ଦଧିନଉତି ଉପରିସ୍ଥ କଳସତ୍ରୟ- ଚନ୍ଦ୍ର, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ
ଋଥ ରତ୍ନ- ମର୍କତ
ଋଥ ଶୁକ ଯୁଗଳ (ଶୁଆ) ନାମ-ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ବିଶ୍ୱାସ
ରଥ ପୀଠ- ମେରୁ କୈଳାସ
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଚନ୍ଦ୍ରତାପ- କନକ ମେଖଳା
ରଥାଧୀପ- ବୃହତ ନାସ
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିଳ୍ପ ଶାସ୍ତ୍ରାନୁପଦ୍ଧତିରେ ଗଠିତ ଏହି ରଥ ଦର୍ଶନରେ ସର୍ବ ବିଘ୍ନନାଶ ଘଟେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।
ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ରଥ: ଦେବଦଳନ
ରଥର ଅନ୍ୟ ନାମ- ଦର୍ପଦଳନ , ଏବଂ ପଦ୍ମଧ୍ୱଜ (କମଳ ଧ୍ୱଜ)
ରଥର ଉଚ୍ଚତା-୪୪ଫୁଟ୬ ଇଂଚ (ପୂର୍ବ ଉଚ୍ଚତା ୨୧ ହାତ)
ରଥାଧିପ- ଜୟଦୁର୍ଗା
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ କାଠର ସଂଖ୍ୟା- ୭୧୧ ଖଣ୍ଡ
ରଥ ଚକର ସଂଖ୍ୟା-୧୨
ରଥ ଧ୍ୱଜାରେ- ତ୍ରିପୁର ସୁନ୍ଦରୀ
ରଥର ଆବାରଣ-କୃଷ୍ଣ ଓ ଲୋହିତ ବର୍ଣ୍ଣ
ରଥର ଆୟୁଧ-ପଦ୍ମ କହ୍ନାର
ସାରଥୀର ନାମ- ଅର୍ଜୁନ
ରଥ ପୀଠର ନାମ- କାମ୍ପଲ୍ୟ
ରଥ ଅଶ୍ୱର ବର୍ଣ୍ଣ-ରକ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣା (ନାଲି)
ରଥ ରକ୍ଷୟତ୍ରୀ- ଉଗ୍ରଚଣ୍ଡି
ରଥ ଋଷି- ଯାଜ୍ଞ ବଳକ୍ୟ
ରଥ ମୁଖ ବା ମୁର୍ଦ୍ଧାରେ- ବ୍ରହ୍ମବର୍ତ୍ତା
ରଥାଧିଶ୍ୱରୀ- ଜୟଦୁର୍ଗା
ରଥ ଅଧିଶ୍ୱର ଦେବତା- ଶ୍ରୀ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ଶ୍ରୀସୁଦର୍ଶନ
ରଥ ଦେବୀ- ଶ୍ରୀ ଓ ଭୂ
ରଥ ଯକ୍ଷ- କିଂଜ୍ୱଳିକା
ଭୈରବ- କ୍ଷେତ୍ରପାଳ
ରଥ ଶିରରେ- ଅନନ୍ତ ନାଗ
ରଥର ଅଶ୍ୱ- ୪(ରୋଚିକା, ମୋଚିକା, ଜିତା ଅପରାଜିତା)
ରଥ ଗନ୍ଧର୍ବ- ହା, ହା
ରଥ କୁମ୍ଭ- ଅମୃତ, ଜୀବା, କାୟା
ରଥର ଦ୍ୱାରପାଳ-ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା
ରଥର ଋଷି ପଟାରେ- ଭୃଗୁ, ସୁପ୍ରଭା ବଜ୍ର, ଶୃଙ୍ଗୀ,ଧ୍ରୃବ, ଉଲ୍ଲୁକ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷି ମଣ୍ଡଳ
ରଥ ଦଧିନଉତିର ନାମ- ହିରଣ୍ମୟୀ
ରଥର ଗର୍ଭାଧ୍ୱୀଶ୍ୱରୀ ଶକ୍ତି- ଶକ୍ତିସପ୍ତା, ଜୟା, ବିଜୟା, ଘୋଡରା, ଅଘୋରା, ସୂକ୍ଷ୍ମା ଓ ଜ୍ଞାନା
ରଥର ଯୁଗଳ ଶୁକର ନାମ- ସୁପର୍ଣ୍ଣ ଓ ଦ୍ୱାସୁପର୍ଣ୍ଣ
ରଥ ରତ୍ନ- ମାଣିକ୍ୟ
ରଥ ଚଳ୍ରର ନାମ-ଦିପ୍ତ
ଚକ୍ର ଉପରିସ୍ଥ ନେତର ନାମ- ନାଦାମ୍ବିକା
ରଥକାର- କାଳନେମୀ
କଳସ ଉପରେ ଥିବା ଶୂନ୍ୟ ଚକ୍ର-ଦୀପ୍ତ(ସୁଦର୍ଶନ)
ରଥ ଶକ୍ତି- ଚନ୍ଦ୍ର ଘଂଟା
ଦଧି ନଉତି ଉପରିସ୍ଥ କଳସତ୍ରୟର ନାମ- ପରା , ଅପରା ଓ ବୈଖାରୀ
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଚନ୍ଦ୍ରତାପର ନାମ- ବୀର ଘଂଟା
ରଥ ଦଉଡିର ନାମ- ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଚୂତ ନାମକ ନାଗ
ରଥ ଚାମର ସେବା –ସୁମେଧା ଦେବୀ
ରଥପାଳ- ହରିହର
ପଦ୍ମଧ୍ୱଜ ରଥ ଦର୍ଶନରେ ମନୁଷ୍ୟର ଦର୍ପନାଶ ପୂର୍ବକ ସମସ୍ତ ରୋଗ ସନ୍ତାପ ନାଶ ହୋଇଥାଏ ।
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥ: ନନ୍ଦିଘୋଷ
ରଥର ଅନ୍ୟ ନାମ- ଚକ୍ରଧ୍ୱଜ ବା ଗରୁଡ ଧ୍ୱଜ
ରଥର ଉଚ୍ଚତା- ୪୫ ଫୁଟ୍ ୬ ଇଂଚ
ରଥାଧୀପ- ବୈନତେୟ
ରଥର ରକ୍ଷକ- ଇନ୍ଦ୍ର
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ କାଠର ସଂଖ୍ୟା- ୭୪୨ ଖଣ୍ଡ
ରଥ ଚକର ସଂଖ୍ୟା-ଷୋଡଶ ସିଦ୍ଧି ଅନୁପାତରେ ୧୬
ରଥ ଧ୍ୱଜାରେ- ହନୁମାନ
ରଥର ଆବାରଣ-ପୀତ ଓ ଲୋହିତ (ହଳଦିଆ ଓ ନାଲି କନା)
ରଥର ଆୟୁଧ-ଶଂଖ ଓ ଚକ୍ର
ରଥର ଅଶ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା- ୪( ଏମାନଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣ ଶୁକ୍ଳ ବା ଧଳା)
ରଥ ଅଶ୍ୱନାମ- ଶଂଖ, ବଳାହକ, ଶ୍ୱେତ, ହରିଦ୍ୱାଶ
ରଥର ସାରଥି-ଦାରୁକ
ରଥାଧିଶ୍ୱର- ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶ୍ରୀ ମଦନମୋହନ
ଚାରଣ- ନଳ ଓ କୁବେର
ଋଥ ମୁର୍ଦ୍ଧାରେ- ଗରୁଡ
ରଥ ପୀଠର ନାମ- କନକ ମଂଚା
ରଥ ଋଷି ପଟାରେ-ନାରଦ, ଦେବଳ, ବ୍ୟାସ, ଶୁକ ଦେବ, ପରାଶର, ବଶିଷ୍ଠ, ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଓ ରୁଦ୍ର
ରଥ ଦେବତା- ନୃସିଂହ
ରଥ କୁମ୍ଭ- ହିରଣ୍ମୟ
ରଥର ଦ୍ୱାରପାଳ-ଜୟ ଓ ବିଜୟ
ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଚନ୍ଦ୍ରତାପର ନାମ- କନକ ମୁଣ୍ଡାଇ
ରଥପାଳ- ଭୈରବ, ନରସିଂହ
ରଥାଧିଦୈଇଚ୍ଛ- ଶିବ ଓ ବିରଂଚି
ରଥାଦ୍ଧାର- ଭୈରବୀ
ରଥ ଅପସରା- ପୁଲୋମୋଚା, ଉର୍ବଶୀ
ଦଧି ନଉତି- ହରିଣ୍ୟଗର୍ଭ
ଋଥ ଶୁକ ଯୁଗଳର ନାମ- ଜୀବ ଓ ପରମ
ଦଧିନଉତି ଉପରିସ୍ଥ କଳସ ତ୍ରୟର ନାମ- ନଭ, ଆକାଶ ଓ ବ୍ୟୋମ
କଳସ ଉପରେ ଥିବା ଶୂନ୍ୟ ଚଳ୍ରର ନାମ- ସୁଦର୍ଶନ
ନେତର ନାମ-ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟମୋହିନୀ
ରଥକାର- ବିଶ୍ୱକର୍ମା
ରଥ ରତ୍ନ- ସ୍ପଙ୍କିକ
ରଥ ଚକମାନଙ୍କର ନାମ-ବିଷ୍ଣୁସିଦ୍ଧ, ବିଭୂତି, ଅଣିମା, ପ୍ରଜ୍ଞା, ଧି, ଜ୍ଞାନ, ପ୍ରେମ, ଆଶକ୍ତ, ରତି କେଳି, ସତ୍ୟ ସୁଷ୍ୱସ୍ତି, ଜାଗୃତି, ତୁରୀୟ, ଆମ, ନିର୍ବାଣ
ରଥଦ୍ଧାର ଭୈରବୀ ଓ ରକ୍ଷକ- ଇନ୍ଦ୍ର ଓ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ
ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି ଯେ, ନନ୍ଦିଘାଷ ରଥ ଦର୍ଶନରେ ସାଯୁର୍ଯ୍ୟ ମୁକ୍ତି ମିଳେ ।