ରସଗୋଲାର ଜିଆଇ ଆବେଦନ ପାଇଁ ଏତେ ବିଳମ୍ବ କାହିଁକି ? ଲଢ଼େଇ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାହିଁକି ଗଲା କଥା, ସରକାରଙ୍କ ଅବହେଳା କୁହାଯିବ ନା ଦୂରଦୃଷ୍ଟିହୀନତା !
ରସଗୋଲା ସହ ଜଡ଼ିତ ଅଛି ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ସ୍ୱାଭିମାନ ଓ ଭାବାବେଗ । ରସଗୋଲା ଓଡ଼ିଶାର । ଆମେ ଓଡ଼ି଼ିଶାବାସୀ ଦାବି କରୁଛୁ ରସଗୋଲା ଆମର । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି, ଆଜିଯାଏ ରସଗୋଲା କେବଳ ଓଡ଼ିଶାର ବୋଲି ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ପାଇନି କାହିଁକି ? ଆଉ ରସଗୋଲା ନେଇ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସହ ବିବାଦ ପରେ ହିଁ କାହିଁକି ସରକାର ଏନେଇ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି । ଆଗରୁ କେଉଁଠି ଶୋଇଥିଲେ ସରକାର । ଏହା ସରକାରଙ୍କ ଅବହେଳା କୁହାଯିବ ନା ଦୂରଦୃଷ୍ଟିହୀନତା କୁହାଯିବ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସହ ରସଗୋଲା ଲଢେଇ ଥିଲା ସ୍ୱାଭିମାନର ଲଢେଇ । ଏହି ଲଢ଼େଇ ଥିଲା ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଆବେଗ ଓ ସ୍ୱାଭିମାନର, କିନ୍ତୁ ଆମ ସରକାର ଏହାକୁ ଅତି ହାଲୁକା ଭାବେ ନେଇଥିବା ପ୍ରମାଣିତ କଲେ । ରସଗୋଲା କେବଳ ଆମର ଆମର କହି ଚିତ୍କାର କଲେ କିଛି ଲାଭ ହୁଏନି ।
Kanak News is now on WhatsApp
Join and get latest news updates delivered to you via WhatsApp
ଏଇଠି ଚିନ୍ତା କରିବା ଜରୁରୀ ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳୁ ବୋଲି ରାଜ୍ୟ ସରକାର କେତେ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ କମିଟି ପରେ କମିଟି ଗଠନ କରିଦେଲେ ସରକାର । କିନ୍ତୁ ଏତେ କମିଟି ଗଠନ କରି ଲାଭ କ’ଣ ହେଲା । କମିଟି ଗଠନ କରି ରସଗୋଲା ଆମର ହୋଇଗଲା ବୋଲି ଅଚିନ୍ତା ନିଦରେ ଶୋଇଗଲେ ସରକାର । ରସଗୋଲା ଆମର କହି କହି ଆମେ ଅଚିନ୍ତାରେ ବସିଛୁ, କିନ୍ତୁ ଠିକ ସମୟରେ ରସଗୋଲା ଛଡ଼ାଇ ନେଇଗଲେ ଦିଦି । ରସଗୋଲା ଯୁୁଦ୍ଧରେ ‘ବାଙ୍ଗଲା ରସଗୋଲା’କୁ ମିଳିଲା ଭୌଗୋଳିକ ଉତ୍ପତ୍ତି (ଜିଆଇ) ମାନ୍ୟତା । ଏପରି ହେବାଦ୍ୱାରା ଓଡ଼଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ମନରେ ଶକ୍ତ ଆଘାତ ଦେଇଛି । ଆଉ ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଓଡ଼ିଶା ରସଗୋଲାର ହେବ କ’ଣ । କେବେ ଓଡ଼ିଶା ରସଗୋଲାକୁ ମିଳିବ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ।
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ‘ବଙ୍ଗଳା’ ରସଗୋଲାର ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଚେତା ପଶିଛି । ଏ 
ନେଇ ସଚିବାଳୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୈଠକ ବସିଥିଲା । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ବଙ୍ଗଳା ରସଗୋଲା ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ ହାସଲ କରିବା ପରେ ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ ଚେତା ପଶିଛି । ଅଳ୍ପ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଜିଆଇ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସାମଲ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ କହିଥିଲେ । ଏଥିରେ ଜଳ ଜଳ ହୋଇ ଦେଖାଯାଉଛି ସରକାରୀ ବାବୁଙ୍କ ମନମାନୀ ଯୋଗୁଁ ଓଡ଼ିଶାର ରସଗୋଲା ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ପାଇବାରେ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଛି ।
ରସଗୋଲାରେ କେବଳ ଅଛି ଓଡ଼ିଶାର ଅଧିକାର । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପରମ୍ପରାରେ ରସଗୋଲାର ବ୍ୟବହାର ଅନେକ ଶତାଦ୍ଦୀ ତଳୁ ହୋଇଆସୁଛି । ତେବେ ଏହା କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ତାହା ବାବଦରେ ସଠିକ ପ୍ରମାଣ ଲିପିବନ୍ଧ ନାହିଁ । ରଥଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଅଭିମାନୀନୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ମାନଭଞ୍ଜନ ପାଇ ଜଗନ୍ନାଥ ରସଗୋଲା ଖୋଇବା ବିଧି ବଧଦେଉଳରେ ୬୦୦ରୁ ଅଧିକ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପଂଚଶଖା ଯୁଗର କାଳଜୟୀ ସୃଷ୍ଟିରୁ ଏନେଇ ମିଳିଛି ପ୍ରମାଣ । ଦାଣ୍ଡି ରାମୟଣରେ ରସଗୋଲା ଶବ୍ଦର ଉଲେଖ ରହିଛି । ତେବେ ଏପରିସ୍ଥଳେ ଗତକାଲି ‘ବାଙ୍ଗଲା ରସଗୋଲା’କୁ ମିଳିଛି ଭୌଗୋଳିକ ଉତ୍ପତ୍ତି (ଜିଆଇ) ମାନ୍ୟତା । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ଟ୍ଵିଟ୍ କରି ନିଜ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ଏହି ଖବର ଦେଇ ଖୁସି ଜାହିର କରିଥିଲେ । ତେବେ ଚେନ୍ନାଇ ସ୍ଥିତ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ କାର୍ୟ୍ୟାଳୟର ସହକାରୀ ନିବନ୍ଧକ କହିଛନ୍ତି, ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତି ସ୍ଥଳ ନେଇ କୌଣସି ବିଚାର କରାଯାଇନାହିଁ । ତେବେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ଗତ ୨ ବର୍ଷ ଧରି ଓଡ଼ିଶା ସରକାର କରୁଥିଲେ କଣ ? ଦୁଃଖର କଥା ହେଉଛି, ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆବେଦନ କରିନାହିଁ ଓଡ଼ିଶା । କିନ୍ତୁ ସେପଟେ ରସଗୋଲାକୁ ବଙ୍ଗଳାର ରସଗୋଲା କହି ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ ପାଇଗଲା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଦୁଇବର୍ଷ ହେଲା ରସଗୋଲାର ଭୌଗୋଳିକ ଉତ୍ପତି(ଜିଆଇ) ମାନ୍ୟତାକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ଟଣାଓଟରା ଚାଲିଥିଲା । ବାଙ୍ଗଲା ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ଓଡ଼ିଶାର ରସଗୋଲା ପ୍ରେମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୈରାଶ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଗତ ଦେଢ଼ ବର୍ଷ ତଳୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତ୍ତି ସଂପର୍କରେ ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣ ଦିଆଯାଇଥିଲେ ହେଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଜିଆଇ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରି ନାହାନ୍ତି । ରସଗୋଲା ନୁହେଁ, ବାଂଲାର ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିଥିବା ରାଜ୍ୟ ସରକାର ସଫେଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ତେବେ ଓଡ଼ିଶାର ଦାବିକୁ ପଛରେ ପକାଇ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ରସଗୋଲା ପାଇଁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଜାତୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ସହ ଦୁଇ ବର୍ଷର ଲଢ଼େଇ ପରେ ରସଗୋଲାର ଏକ ମଧୁର ସମାପ୍ତି ହୋଇଛି ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି । ମାତ୍ର ପ୍ରକୃତ କଥା ହେଲା ପଶ୍ଚିମବଂଗ ସରକାର ଆରମ୍ଭରୁ ‘ବାଂଲା ରସଗୋଲା’ର ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳିଗଲା ।
ଓଡିଶା ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ରସଗୋଲାକୁ ନେଇ ଏକ ପ୍ରକାର ଯୁଦ୍ଧ ଚାଲିଥିଲା । ତଥାପି ରସଗୋଲା ପାଇଁ ଏପରି ଅବହେଳାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଇପାରେ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଉଭୟ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ରସଗୋଲାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଲାଗି ରହିଥିଲା, ଆଉ ଏକଥା ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଭଲ ଭାବରେ ଜାଣନ୍ତି । ଏପରିସ୍ଥଳେ ରସଗୋଲାକୁ ଆମର ଦାବି କରିବା ଅପେକ୍ଷା ତା’ ପାଇଁ ଯାହା ଯାହା ପ୍ରକ୍ରିିୟା ରହିଛି ତାହା ପୂରଣ କରିବା ଉଚିତ ଥିଲା । ଅନ୍ୟପଟେ ଠିକ ସମୟରେ ରସଗୋଲା ପାଇଁ ଜିଆଇ ଆବଦେନ କରି ବାଜି ମାରିନେଲା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସରକାର ସ୍ଥାନୀୟ ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇର ମାନ୍ୟତା ଦେବା ପାଇଁ ଚେନ୍ନାଇସ୍ଥିତ ଭାରତୀୟ ଭୌତ୍ତିକ ସଂପତ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆବେଦନ କରିଥିଲା । ଆଉ ରସଗୋଲାକୁ ଚେନ୍ନାଇସ୍ଥିତ ସଂପୃକ୍ତ କର୍ତୃପକ୍ଷ, ବଙ୍ଗଲା ରସଗୋଲା ନାଁରେ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ଦେଇଦେଲେ ।
ଅନ୍ୟପଟେ ଓଡ଼ିଶାରେ ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତ୍ତିକୁ ନେଇ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ବିଭାଗକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଏଥିପାଇଁ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇ ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତ୍ତି ସଂପର୍କରେ ଖୋଳତାଡ଼ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । କମିଟି ପକ୍ଷରୁ ବର୍ଷେ ହେବ ରସଗୋଲାର ଉତ୍ପତ୍ତି ସଂପର୍କିତ ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣ ଦେଇଥିଲେ ହେଁ, ସରକାର ଏହା ଉପରେ ବିଶେଷଭାବେ ଆଗେଇ ନ ଥିଲେ । ବରଂ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ବିଭାଗ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ପୁଣିଥରେ ଶିଳ୍ପ ବିଭାଗକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ବିଶେଷ କିଛି ସୁଫଳ ମିଳିନଥିଲା ।
ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ରସଗୋଲା ଆମର ବୋଲି ଦାବି କରୁଥିବା ସତ୍ୱେ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ପାଇଁ ଆଜିଯାଏ ଆବେଦନ
କରିନାହାନ୍ତି ସରକାର । ତେବେ ଆମେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ରସଗୋଲା ଆମର ଆମର କହି ଗଳାର ଫଟାଇ ଚିତ୍କାର କଲେ ମଧ୍ୟ ଫଳ ଶୂନ । ଆଉ ଏପରି ହୋଇଛି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ । କମିଟି ପରେ କମିଟି ଗଠନ ହେଲା, ହେଲେ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ଏତେ ସମୟ କାହିଁକି ଲାଗୁଛି । ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଟିକିଏ ମନଦେଇ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ବୋଧେ ଓଡ଼ିଶା ରସଗୋଲାକୁ ମଧ୍ୟ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିସାରିଥାଆନ୍ତା । ଦେଖାଯାଉ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ କୁମ୍ଭମର୍ଣ୍ଣ ନିଦ୍ରା କେବେ ଭାଙ୍ଗୁଛି । ଖାଲି କାଢ଼ିଆ ଦେଖାଇ ନହୋଇ ଲଢ଼େଇ କରିବା ଉଚିତ ଥିଲା ।
ଓଡ଼ିଶାରେ ବୋଧୁହଏ ଏପରି ଲୋକେ ନଥିବେ, ଯିଏ ରସଗୋଲା ଖାଇବା ପାଇଁ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିବ । ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ରସଗୋଲା ଖାଇବା ସହ ରସଗୋଲାରେ କେବଳ ଆମର ହକ ରହୁ ବୋଲି ନିଶ୍ଚୟ ଚାହୁଁଥିବେ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ଯାହା ଲାଗୁଛି ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ଏହି ସ୍ୱପ୍ନ ସ୍ୱପ୍ନରେ ହିଁ ରହିଯିବ । ରସଗୋଲା ପ୍ରଥମେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କଥା ପ୍ରମାଣ କରିବା ତ ବହୁ ଦୂରର କଥା, ଏବେ ଓଡ଼ିଶା ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳୁ ବୋଲି ଲୋକେ ଚାହିଁ ବସିଛନ୍ତି ।
ବଙ୍ଗଳା ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଲୋକେ ଖପ୍ପା ଅଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ମହଲରେ ଏନେଇ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରହିଛି । ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଠିକ ସମୟରେ କିଛି ନକରି ବସି ରିହଲେ ବୋଲି ଲୋକେ ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଏନେଇ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆରେ ମଧ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କମେଂଟ ଆସୁଛି । କିଏ କହୁଛି ମୁଖିଆ ଦିଦିଙ୍କୁ ରସଗୋଲା ଦେଇଦେଲେ ତ ଆଉ କିଏ କହୁଛି ସରକାରଙ୍କ କୁମ୍ଭକର୍ଣ୍ଣ ନିଦ୍ରା ଭାଙ୍ଗୁନି ।
ଲୋକଙ୍କ ମତରେ ସରକାରଙ୍କ ଅପରାଗତା ସକାଶେ ରସଗୋଲାକୁ ଜିଆଇ ମାନ୍ୟତା ମିଳିପାରି ନାହିଁ । ତେବେ ରସଗୋଲାକୁ ଏନେଇ ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି । ଲୋକଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ସରକାର ରସଗୋଲା ଆମର ବୋଲି ଠିକରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । କାରଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଉପରେ ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ । ଆଉ ଯାହାର ଭାଷା ଉପରେ ନଜର ନାହିଁ, ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ନଜର ନାହିଁ, ସେ ଓଡ଼ିଆର ଖାଦ୍ୟ ଉପରେ ନଜର କିପରି ଆସିବ । ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଆରୋପ, ପ୍ରତ୍ୟାରାପ ଅଲଗା କଥା । ଏବେ ସରକାର କେତେ ଶୀଘ୍ର ଓଡ଼ିଶା ରସଗୋଲା ପାଇଁ ଜିଆଇ ଆବେଦନ କରିବେ ସେକଥା ଦେଖିବା ପାଇଁ ବାକି ରହିଲା । ଆଗରୁ ଯେପରି କମିଟି ପରେ କମିଟି ଗଠନ କରି ଶୋଇଗଲେ ସରକାର, ପୁଣି ଥରେ ଏହି ଘଟଣାର ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେବନି ତ ? ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ କଥା ରସଗୋଲା ନେଇଗଲେ ଦିଦି । କିନ୍ତୁ କେହି ବୁଝିବା ପାଇଁ ନାରାଜ ଯେ ରସଗୋଲା ଦେଇଦେଲେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଶାସକ । ତେବେ ଆଗକୁ ଦେଖିବା ସରକାର ରସଗୋଲାର ଜିଆଇ ଆବେଦନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ସମୟସୀମା ଦେଇଛନ୍ତି, ତାହା ପୂରଣ କରୁଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ।